De Wet - gebod 9 - liegen
Psalm 15 : 1
Wie zal verkeren, grote God,
In Uwe tent? Wien zult Gij kronen
Met zulk een onwaardeerbaar lot,
Dat hij, bij 't heuglijkst gunstgenot
Uw heilig Sion moog' bewonen
Samenzang Psalm 15 Tekst en beeld Psalm 15
Gekoppelde kernwoorden
Rechtvaardigheid (bij God bemind)
De Wet - Negende gebod
Het negende gebod, "U zult geen vals getuigenis spreken tegen uw naaste" (Exodus 20:16), roept op tot waarheid, eerlijkheid en rechtvaardigheid in woord en daad. Dit gebod gaat niet alleen over leugens in juridische zin, maar ook over het bewaren van de waarheid in ons dagelijks leven en het beschermen van de eer en goede naam van anderen.
Bijbelse achtergrond
Gods karakter als basis:
- De waarheid is een kenmerk van Gods karakter. In Numeri 23:19 lezen we: "God is geen man, dat Hij liegen zou." Jezus identificeert Zichzelf in Johannes 14:6 als "de Weg, de Waarheid en het Leven." Het negende gebod weerspiegelt Gods eigen waarheid en Zijn verlangen dat wij als Zijn beelddragers in waarheid leven.
- Satan daarentegen wordt in Johannes 8:44 de "vader van de leugen" genoemd. Leugens zijn een uiting van zonde en het tegenovergestelde van Gods waarheid.
Betekenis van vals getuigenis:
- In juridische contexten was het geven van vals getuigenis bijzonder ernstig. Het kon leiden tot onrechtvaardige straffen, zelfs de dood (Deuteronomium 19:16-20). Dit toont het belang van betrouwbaarheid en eerlijkheid in zaken van recht en oordeel.
- Buiten de rechtbank heeft dit gebod een bredere toepassing. Het verbiedt roddel, laster, het verdraaien van de waarheid en elk ander gebruik van woorden dat schade toebrengt aan onze naaste.
Gereformeerde traditie
De Heidelberger Catechismus (Zondag 43) legt uit dat het negende gebod van ons vraagt "dat ik tegen niemand een valse getuigenis geef, niemands woorden verdraai, geen achterklap of lasteraar ben, maar dat ik de waarheid liefheb." Dit gebod roept op tot een levenshouding van oprechtheid, waarin we niet alleen de waarheid spreken, maar ook actief de eer van onze naaste beschermen.
Wat zeggen Matthew Henry en Kohlbrugge?
Matthew Henry benadrukt dat dit gebod niet alleen overtredingen verbiedt, maar ook oproept tot het bevorderen van waarheid en recht. Hij wijst erop dat God ons aanspreekt op elk woord dat we spreken, en dat waarheid spreken een uiting is van onze eerbied voor Zijn wet.
Kohlbrugge ziet de diepgang van dit gebod in onze innerlijke motieven. Hij benadrukt dat de wortel van leugen en valsheid in het hart ligt. Ware gehoorzaamheid aan dit gebod kan alleen voortkomen uit een hart dat vernieuwd is door Christus.
Geestelijke betekenis
De waarheid als levensstijl:
- Het negende gebod roept op tot een leven in waarheid, zowel tegenover God als tegenover mensen. Efeze 4:25 zegt: "Leg daarom de leugen af en spreek de waarheid, ieder tegen zijn naaste, omdat wij leden zijn van elkaar."
- Dit gebod herinnert ons eraan dat waarheid spreken niet alleen gaat over het vermijden van leugens, maar ook over het actief bevorderen van recht en liefde.
De goede naam van onze naaste:
- Het negende gebod benadrukt het belang van de goede naam van anderen. Spreuken 22:1 zegt: "Een goede naam is verkieslijker dan grote rijkdom." Gelovigen worden geroepen om zorgvuldig te zijn in hun woorden en de reputatie van anderen te beschermen.
Waarheid in Christus:
- In Christus zien we de volmaakte vervulling van het negende gebod. Hij was altijd waarachtig, zelfs te midden van onrecht en leugens. Als gelovigen worden wij geroepen om Hem te volgen en de waarheid lief te hebben (1 Johannes 3:18).
Praktische toepassing
- Wees eerlijk: Spreek de waarheid in liefde, zowel in grote als kleine dingen. Laat je woorden betrouwbaar zijn, zoals in Mattheüs 5:37: "Maar laat uw woord ja ja zijn, en nee nee."
- Bouw anderen op: Gebruik je woorden om anderen te bemoedigen en op te bouwen, in plaats van te roddelen of te lasteren (Efeze 4:29).
- Onderzoek je motieven: Vraag God om je hart te vernieuwen, zodat je niet alleen eerlijk bent in woorden, maar ook in gedachten en intenties.
- Verdedig de waarheid: Sta op voor recht en waarheid, vooral in situaties waar onrecht wordt gedaan.
Conclusie
Het negende gebod benadrukt de heiligheid van waarheid en de noodzaak om met onze woorden het goede te bevorderen. Dit gebod weerspiegelt Gods karakter en roept ons op tot een leven dat getuigt van Zijn waarheid en liefde. Zoals Spreuken 12:22 zegt: "De lippen die de waarheid spreken, zijn voor de HEERE een vreugde." In Christus, de belichaming van de waarheid, vinden we de kracht en het voorbeeld om dit gebod na te leven.
1.jpg)
