Psalm 136 en jij

Auteur: ds. W. Pieters

De dichter jubelt het in vers 1 uit dat God goed is. Je kunt deze opmerking ‘gewoon’ lezen en verder gaan. Je kunt ook – en dat is een betere manier van Bijbel lezen – bij deze bewering of belijdenis stil staan, in gedachten, en je afvragen: zie ik dat ook zo? Heb ik goede gedachten over God? Luther vertaalt het Hebreeuwse woord met ‘freundlich’. O, wat is het een onbegrijpelijk wonder dat we met een vriendelijke God te doen hebben, en dat terwijl wij Hem zo hebben onteerd …

Als voorbeeld of bewijs van Gods grote goedheid schrijft de dichter zesentwintig keer dat Zijn verbondstrouw eeuwig duurt. De statenvertalers hebben het Hebreeuwse woord chesed, dat ik nu met ‘verbondstrouw’ heb weergegeven, vertaald met ‘goedertierenheid’, dat ‘goedaardigheid’ betekent. God is goed van aard en natuur. Zijn Wezen is niet gemeen, onbetrouwbaar of kwaadaardig. Een prachtig woord – als je de betekenis ervan vat. En weer schrijf ik: je kunt deze uitspraak ‘gewoon’ lezen en verder niet, maar je kunt ook bij deze belijdenis je afvragen: zie ik dat ook zo? Vertrouw ik God?

Het genoemde Hebreeuwse woord, dat 248 keer in het Oude Testament voorkomt, hebben de statenvertalers 81 keer met ‘weldadigheid’ vertaald en 147 keer met ‘goedertierenheid’. Het betekent iets als loyaliteit, toegewijd zijn aan iets of iemand. Het gaat dan om trouw aan wat je beloofde. Het kan dan ook worden weergegeven met ‘vriendschap’. De dichter is er zó vol van dat God trouw is aan Zijn Woord, dat hij het niet overdreven vindt om dit zesentwintig keer neer te schrijven. En het is ook niet overdreven.

Is er nog een reden dat hij – onder de aandrijving van de Heilige Geest – na het één keer te hebben vermeld, nog vijfentwintig keer herhaalt? Is het misschien omdat jij het maar niet kunt geloven, nu jij je eigen ontrouw al meer merkt, en van jezelf walgt omdat je zo veel keren je beloften verbrak? Heb jij het nodig om keer op keer op keer te lezen dat het toch echt waar is: God is goedertieren, zo onbegrijpelijk trouw

Dus let op: niet jij bent goed en jij hoeft ook niet trouw te zijn, maar Gód is genadig en bewijst het aan allen die berouwvol tot Hem vluchten.

Er zijn best heel wat dingen te noemen waaruit blijkt dat de genadige verbondstrouw van God eindeloos is. Je kunt denken aan het dagelijkse offer in tabernakel en tempel, aan het feit dat God Zich in Zijn Woord aan ons openbaart. Paulus noemt in Romeinen 3 ook nog de besnijdenis, maar de dichter somt geen geestelijke weldaden op. Alleen voorbeelden van Gods algemene zorg en van Zijn bevrijdingsdaden bij de uittocht uit Egypte komen aan de orde.

Drie voorbeelden van Gods zorg zijn:

Hij heeft de hemelen met verstand gemaakt
Hij heeft de grote lichten gemaakt
Hij geeft aan alle vlees eten.

Drie voorbeelden van Zijn bevrijdingsdaden bij de uittocht uit Egypte zijn:

Hij heeft de Egyptenaren geslagen in hun eerstgeborenen
Hij heeft Zijn volk door de woestijn geleid
Hij heeft ons aan onze tegenstanders ontrukt.

Maar misschien denk je: is dit allemaal uiteindelijk toch niet wat karig en ongeestelijk? Zeker, dat kan zo zijn, maar het hoeft niet. Het geestelijke staat niet los van het lichamelijke of aardse, ja, als gelovige zie je in het alledaagse, zoals een sneetje brood, zelfs zonder-boter-en-beleg, Gods goedheid en Zijn genadige trouw aan Zijn eed bij het doopwater:

… dat Hij met ons een eeuwig verbond der genade opricht, ons tot Zijn kinderen en erfgenamen aanneemt, en daarom van alle goed ons zal verzorgen, en alle kwaad van ons zal weren, of ten onzen beste zal keren.

Wat moet je en mag je doen met deze eed van God? De Heere wil dat jij Hem niet wantrouwt, maar vertrouwt. Hij zal je verzorgen van alles wat goed voor je is. Hij zal alle ramp en onheil van je afweren of – als het je toch overkomt – Hij zal het voor je ten goede veranderen.

Ik roep je op (hoe het van binnen of van buiten met jou ook gesteld is) om met het laatste vers in te stemmen: “Loof de God des hemels.”

Loof de HEERE, geef Hem eer.
Steeds toont Hij Zijn goedheid weer.
Want Zijn goedertierenheid
Duurt tot in de eeuwigheid.

Loof de God des hemels meer,
Hem zij eeuwig lof en eer.
Want Zijn goedertierenheid
Duurt tot in de eeuwigheid.

Twee kernverzen zijn:

Loof de HEERE, want Hij is goed,
want Zijn goedertierenheid is
tot in eeuwigheid.

Loof de God des hemels,
want Zijn goedertierenheid is
tot in eeuwigheid.