Jongerenbijbel HSV
ISBN 978 90 6539 373 9, Uitgeverij Royal Jongbloed. Bestellen kan via deze link: HSV Jongerenbijbel.
Inleiding
De laatste jaren zijn er verschillende initiatieven geweest om de Bijbel onder de aandacht van jongeren te brengen. In de meest eenvoudige vorm is dat niets anders dan een eigentijdse kaft om een bestaande Bijbeluitgave; maar zijn ook de zogenoemde ‘jongerenbijbels’. Uitgever Royal Jongbloed heeft er op dit moment twee van: één op basis van de Nieuwe Bijbelvertaling (NBV) en één op basis van de Herziene Statenvertaling (HSV). Deze twee zijn niet alleen eigentijds vormgegeven, maar bevatten ook extra’s die de Bijbel dichter bij de jongeren moeten brengen.
In deze recensie zullen we de HSV Jongerenbijbel van dichtbij bekijken.
De Herziene Statenvertaling
De HSV Jongerenbijbel is - zoals de naam al aangeeft - gebaseerd op de Herziene Statenvertaling. De tekst hiervan is integraal opgenomen. Deze vertaling is uitgebracht in 2010 omdat de taal van de Statenvertaling steeds verder af ging staan van het hedendaagse Nederlands, waardoor sommige woorden niet of niet goed meer werden begrepen. De HSV is bedoeld als een Statenvertaling voor nu; en zowel de vertaalprincipes als bijvoorbeeld de grondtekstkeuzes zijn daar bewust op afgestemd. Hierdoor is de HSV een andere vertaling geworden dan bijvoorbeeld de NBV, die een aantal jaren ervóór verscheen. Zo zul je in het Nieuwe Testament van de HSV geen stukken tussen “twijfelhaken” aantreffen (zoals bijvoorbeeld bij Johannes 7:53-8:11).
In hoeverre de HSV werkelijk niet meer is dan een modernisering van de oude Statenvertaling blijft een punt van discussie; van sommige woorden of uitdrukkingen is het de vraag of ze echt zo moeilijk te begrijpen waren. Een voorbeeld daarvan is de uitdrukking “voor zijn aangezicht”, een letterlijke vertaling van het Hebreeuws in de Statenvertaling. De HSV heeft dit doorgaans wegvertaald. Voor de betekenis maakt het vaak weinig uit maar het is aan de andere kant een bewijs van een iets gewijzigde vertaalstrategie.
Hoe het ook zij, de HSV biedt een vertaling in hedendaags(er) Nederlands, en dit is vooral voor jongeren van belang. Dat deze vertaling is gekozen als basis voor de Jongerenbijbel is dan ook geen vreemde keuze.
De HSV Jongerenbijbel
Algemeen
Wat biedt de HSV Jongerenbijbel boven de ‘gewone’ HSV?
Waneer we de Jongerenbijbel openslaan, valt op dat deze speelser is vormgegeven dan bijvoorbeeld de Bijbel met Uitleg. De Bijbeltekst zelf is in blauw gedrukt, her en der staan afbeeldingen, kaartjes en stukjes uitleg. Tussen de Bijbeltekst door staan - goed gemarkeerd - blokjes die het best als ‘verwerkingsstukjes’ kunnen worden aangeduid. Hier komen we nog op terug.
Verspreid over de Jongerenbijbel zijn er aparte pagina’s waar kleurenfoto’s zijn gedrukt. Deze hebben een andere papiersoort en worden ook niet meegenomen in de paginanummering. De - in totaal 84 - foto’s geven een beeld van het leven in Israel ten tijde van het OT en NT. Onder elke foto staat een toepasselijke Bijbeltekst.
Het geheel ademt een frisse sfeer. Vergeleken met de andere Jongerenbijbel, die op de NBV is gebaseerd, komt de HSV Jongerenbijbel wat rustiger over.
Als uitlegger
In het Woord vooraf wordt uitgebreid ingegaan op het doel van de HSV Jongerenbijbel, waarbij opvalt dat de jongere persoonlijk wordt aangesproken. Hier worden ook de verschillende soorten uitleg genoemd die in de Jongerenbijbel te vinden zijn:
- Inleidingen op Bijbelboeken
- Themapagina’s, zoals ‘Lijden om Christus’ wil’
- Biografieën van verschillende Bijbelse personen
- Stukken over de Bijbel en onze leefwereld
- Uitlegblokjes tussen de Bijbeltekst door
- Een lijst met sleutelwoorden
Kijken we naar de uitleg van de Bijbel zelf, dan is die niet al te diepgravend. Zo is de feitelijke uitleg van het Psalmenboek beperkt; er wordt bijvoorbeeld weinig tot niets gezegd over het karakter van Hebreeuwse poëzie.
Als persoonlijke Bijbel
Waar de HSV Jongerenbijbel op het uitlegvlak wat tekortschiet, wordt dit ruimschoots goedgemaakt op het vlak van persoonlijke toepassing. In die zin is de HSV Jongerenbijbel goed geschikt voor de stille tijd. De nadruk ligt niet zozeer op het begrip van wat er staat, maar vooral op wat het betekent voor de jongere en diens eigen leefwereld. Het is duidelijk dat de samenstellers er niet vanuit zijn gegaan dat jongeren die toepassing zelf wel kunnen en zullen maken.
Als voorbeeld Psalm 9. Bij vers 11 (HSV: “Wie Uw Naam kennen, zullen op U vertrouwen”) staat:
God kennen - wat is dat eigenlijk? Ken je Hem als je van Hem hebt gehoord? Nee, natuurlijk niet. Iemand echt kennen gaat veel verder. Daarvoor is contact nodig. Volgens de Bijbel ken je God als je Hem lief krijgt. Dat kan gelukkig. Door de wedergeboorte. Je ontdekt dan hoe betrouwbaar de Heere is. Hij doet wat Hij belooft. Daarom stellen mensen die God kennen, hun vertrouwen op Hem.
Aan het einde van de Psalm staat:
Over welk vers in deze psalm zou je verder na willen denken? Doe dat eens en sluit het af met een gebed.
Dit geeft een goed beeld van het karakter van de uitleg in de HSV Jongerenbijbel. Overigens is het zo dat een kernwoord als ‘Wedergeboorte’ achterin de Bijbel nog apart wordt uigelegd.
Integratie met de Catechismus
Een interessant gegeven in de HSV Jongerenbijbel is de plaats die de Heidelbergse Catechismus inneemt. De tekst van de Catechismus zelf is integraal opgenomen aan het eind, in een hertaalde versie die binnen de PKN wordt gebruikt. Hierbij zijn een aantal taalkundige zaken aangepast aan de HSV. (Het is jammer dat er geen verwijsteksten zijn opgenomen!)
Tussen de Bijbeltekst door staan er regelmatig verwerkingsblokjes die verwijzen naar een bepaalde zondag uit de Catechismus, gemarkeerd met een speciaal symbool dat ‘verdieping’ uitbeeldt. Bij Psalm 18:3 staat bijvoorbeeld zo’n blokje, waarin het toevlucht nemen tot God uit het Psalmvers wordt verbonden met HC vraag 4:
God wil dat we Hem liefhebben met hart en ziel. Dus niet alleen met ons verstand. God ziet ons hart aan. In de liefdesrelatie met Hem is het alles of niets. Dat brengt mij op de knieën: Heere, herschep mijn hart en vandaaruit mijn hele leven. Uw liefde is zo groot. Leer me daarom U ook met alles wat in mij is lief te hebben.
Vergeleken met de Bijbel met Uitleg
Als we het verschil tussen de HSV Jongerenbijbel en de Bijbel met Uitleg in een korte zin zouden moeten samenvatten, dan zouden we kunnen zeggen: De Bijbel met Uitleg vertelt wat er staat, de HSV Jongerenbijbel vertelt wat je ermee kan of moet. Ze zijn zelfs zo verschillend dat ze elkaar uitstekend aanvullen. De HSV Jongerenbijbel is meer geschikt voor meditatie, de Bijbel met Uitleg meer voor Bijbelstudie omdat er zoveel feitelijke informatie wordt aangereikt.
Tenslotte is de Bijbel met Uitleg is veel geschikter om mee te nemen naar de kerk, vooral omdat de berijmde Psalmen daarin zijn opgenomen. De HSV Jongerenbijbel is geschikter voor het zelf lezen van langere Bijbelgedeeltes, vanwege de toegankelijkheid van de HSV.
Voor meer informatie over de Bijbel met Uitleg en de verschillen tussen deze twee uitgaven, verwijzen we naar de recensie van de Bijbel met Uitleg die u hier kunt vinden.
Conclusie
Het lijdt geen twijfel dat de HSV Jongerenbijbel inderdaad op jongeren gericht is. De uitstraling is fris, de uitleggende teksten zijn praktisch van aard en staan dicht bij de leefwereld van jongeren.
Dat gecombineerd met de kwaliteit van de Herziene Statenvertaling en het feit dat de Heidelbergse Catechismus zo’n prominente plaats heeft gekregen maakt van de uitgave een prachtige brug tussen de leer van de Reformatie en het leven van nu.
Bestellen
ISBN 978 90 6539 373 9, Uitgeverij Royal Jongbloed. Bestellen kan via deze link: HSV Jongerenbijbel.