Psalmberijming ds. C.J. Meeuse - recensie psalmboek.nl

Criteria beoordeling

Het is best lastig om een recensie te schrijven van een psalmberijming. Want de vraag werpt zich op: welke criteria hanteer je?

Kijk je naar zingbaarheid en aansluiting bij de onberijmde tekst? Vergelijk je met andere berijmingen? Of sluit je aan bij de doelstelling die de berijmer zelf bij het berijmen van de psalmen voor ogen heeft gehad?

Vergelijken met bijbeltekst

In deze bespreking wordt een poging gedaan aan al deze aspecten aandacht te geven. Daarbij wordt de lezer ook zelf ingeschakeld: oordeel zelf over de berijming. Voor het gemak zijn daarom de berijming van ds. Meeuse, van 1773 en de onberijmde tekst naast elkaar gezet in onderstaande tabel.

Zingbaarheid

Wilt u zelf nagaan of de verzen goed te zingen zijn, kijk dan bij het onderdeel 'Zingen' en selecteer de berijming van ds. Meeuse.

Verantwoording ds. Meeuse

Lees ook de verantwoording van dominee Meeuse bij zijn berijming. Twee citaten hieruit:

"Wat betreft het gebruik van deze psalmberijming: ik hoop dat ze allereerst dienen zal om het zingen van de psalmen weer tot een goede gewoonte te maken."
En:
"Deze psalmbundel is in de eerste plaats bedoeld voor huiselijk gebruik, voor gebruik op zangverenigingen en voor psalmzangavonden."

Veelgezongen psalmverzen

We bekijken 5 psalmverzen die op Psalmboek.nl het afgelopen jaar het meeste zijn gezongen / geraadpleegd bij het onderdeel 'Zingen'.

De tekst die naadloos bij de onberijmde tekst aansluit, is vet gemaakt. Op deze manier is duidelijk in welke mate er gebruik gemaakt is van opvullingen die niet in de Bijbel zijn terug te vinden.

De details van dit kleine onderzoek staan onderaan deze pagina.

Conclusie

Ds. Meeuse is erin geslaagd een goed zingbare, heldere berijming van de psalmen te maken. De psalmverzen sluiten nauw aan bij de onberijmde tekst. Opvullingen staan goed in verband met de rest van de psalm of met de geest van de Bijbel.

Er wordt in de berijming nog wel regelmatig gebruik gemaakt van woorden die in de 21e eeuw in onbruik zijn geraakt. Dit is overigen wel een nogal persoonsgebonden aandachtspunt. Al met al een mooie berijming die een aanbeveling meer dan waard is!

Details

Psalmen - berijming ds. C.J. Meeuse
Auteur: ds. C.J. Meeuse
Uitgever: Ripe Publishing
Druk: eerste
ISBN: 978-94-91000-00-3
Aantal pagina's: 352
Eigenschappen: harde kaft, kleurenomslag, binnenwerk biotop (120x170mm, FSC-gecertificeerd), twee leeslinten

In oktober 2011 verscheen bij Ripe Publishing de psalmberijming van ds. C.J. Meeuse. Deze berijming is gebaseerd op de Statenvertaling en de verzen kunnen gezongen worden op dezelfde wijzen als de psalmen uit 1773. Naast de 150 psalmen zijn er in de uitgave enkele gezangen opgenomen.

Berijming ds. Meeuse bestellen

U kunt de psalmberijming van ds. Meeuse bestellen via

Vergelijking vijf veelgezongen psalmen

Psalm 81 vers 12	8283 keer	Onberijmd SV
ds. Meeuse	1773	Psalm 81 vers 10 c
Opent wijd uw mond voor Mijn zegeningen. Ik vul hem terstond uit de overvloed van Mijn heilrijk goed, waar u van mag zingen'.	"Opent uwen mond; Eist van Mij vrijmoedig, Op Mijn trouwverbond; Al wat u ontbreekt, Schenk Ik, zo gij 't smeekt, Mild en overvloedig."	"doe uw mond wijd open, en Ik zal hem vervullen."

Wat hier opvalt, is dat er een heel vers gemaakt wordt van twee vrij korte tekstregels. Dat maakt het voor de berijmer lastig, want deze moet de 'vrije ruimte' opvullen. En die opvulling moet wel in lijn met de bijbeltekst zijn. Wat betreft het aansluiten bij de onberijmde tekst, is de berijming van het vers in lijn met de rest van de psalm. In de eerste verzen roept de dichter op tot het zingen tot Gods eer. Ds. Meeuse laat daar in vers 12 iets van terugkomen: "waar u van mag zingen". De berijming van 1773 neemt meer vrijheid bij het invullen van de vrije ruimte. "Eist van Mij vrijmoedig, op Mijn trouwverbond" staat in de rest van de psalm niet zo vermeld.
Psalm 68 vers 10	5803 keer	SV
ds. Meeuse	1773	Psalm 68 vers 19 en 20
Geloofd zij God, Die dag aan dag ons zegent door Zijn hoog gezag; Hij heeft ons overladen Met goed voor tijd en eeuwigheid. Die God is onze zaligheid. Prijst allen 's Heeren daden. Die God geeft ons volkomen heil voor ziel en lichaam; zonder feil doet Hij ons daarin delen. De Heere redt uit grote nood, verlost Zijn volk van hel en dood; Hij is het heil van velen.	Geloofd zij God met diepst ontzag! Hij overlaadt ons, dag aan dag, Met Zijne gunstbewijzen. Die God is onze zaligheid; Wie zou die hoogste Majesteit Dan niet met eerbied prijzen? Die God is ons een God van heil; Hij schenkt, uit goedheid, zonder peil, Ons 't eeuwig, zalig leven; Hij kan, èn wil, èn zal in nood, Zelfs bij het naad'ren van den dood, Volkomen uitkomst geven.	Geloofd zij de Heere; dag bij dag overlaadt Hij ons. Die God [is] onze Zaligheid. Sela. Die God is ons een God van volkomene Zaligheid; en bij den HEERE, den Heere, zijn uitkomsten tegen den dood.

Het is erg mooi dat de zin 'Die God is onze Zaligheid' zo letterlijk is weergegeven. Dit is namelijk nogal een belangrijke kerngedachte in de Bijbel. Het woord 'feil' is op zich wel te begrijpen, maar niet echt meer van deze tijd.
Psalm 25 vers 2	5675 keer	SV
ds. Meeuse	1773	Psalm 25 vers 4 en 5
Heere, leer ook mij Uw wegen; wijs mij aan Uw effen paân. Maak mijn ziel Uw wil genegen; doe mij in Uw waarheid gaan. Leer mij door Uw Geest en woord, want U wilt mij zalig maken. U verwacht ik ongestoord heel de dag in biddend waken.	HEER, ai, maak mij Uwe wegen, Door Uw woord en Geest bekend; Leer mij, hoe die zijn gelegen, En waarheen G' Uw treden wendt, Leid mij in Uw waarheid, leer IJv'rig mij Uw wet betrachten; Want Gij zijt mijn heil, o HEER, 'k Blijf U al den dag verwachten.	HEERE! maak mij Uw wegen bekend, leer mij Uw paden. Leid mij in Uw waarheid, en leer mij, want Gij zijt de God mijns heils; U verwacht ik den gansen dag.

Er is in dit vers redelijk weinig 'stopmateriaal' aanwezig. Een mooi punt is dat de naam Heere voluit wordt geschreven. Het woord 'paân' is niet zo gelukkig gekozen.
Psalm 1 vers 4	3862 keer	SV
ds. Meeuse	1773	Psalm 1 vers 4
De weg der vromen is bij God bekend, daar Hij Zijn oog genadig tot hen wendt. Maar goddelozen, met hun kromme wegen en kwade ranken, komt Hij toornend tegen. Wie God verlaat, kan voor Hem niet bestaan: de weg der goddelozen zal vergaan.	De HEER toch slaat der mensen wegen gâ, En wendt alom het oog van Zijn genâ, Op zulken, die, oprecht en rein van zeden, Met vasten gang het pad der deugd betreden; God kent hun weg, die eeuwig zal bestaan, Maar 't heilloos spoor der bozen zal vergaan.	Want de HEERE kent den weg der rechtvaardigen; maar de weg der goddelozen zal vergaan.

Er is in dit vers behoorlijk wat op te vullen door de berijmers. Ds. Meeuse vult op met 'Wie God verlaat, kan voor Hem niet bestaan'. Dat staat in het onberijmde vers 5 en sluit dus nauw aan bij de bijbeltekst. De andere regels sluiten aan bij de geest van de Bijbel, al staan ze niet expliciet in Psalm 1 genoemd. Bij de berijming van 1773 heeft de berijmer zich wat meer vrijheid veroorloofd met bijvoorbeeld 'rein van zeden' en 'het pad der deugd'. Dat sloot toentertijd wellicht beter aan bij de geest van de tijd dan bij de geest van de Schrift.
Psalm 84 vers 2	3806 keer	SV
ds. Meeuse	1773	Psalm 84 vers 3 en 4
Zelfs vindt de mus bij U een thuis; de zwaluw nestelt in Gods huis; zij mag op 's Heeren altaar staren. Haar jongen zien welk heilgenot ik zoek, mijn Koning en mijn God, Bij U, o Heere der heerscharen! Welzalig, wie Uw huis bewoont en steeds U prijst, waar U Zich toont.	Zelfs vindt de mus een huis, o HEER, De zwaluw legt haar jongskens neer In 't kunstig nest bij Uw altaren, Bij U, mijn Koning en mijn God, Verwacht mijn ziel een heilrijk lot; Geduchte HEER der legerscharen, Welzalig hij, die bij U woont, Gestaâg U prijst en eerbied toont.	Zelfs vindt de mus een huis, en de zwaluw een nest voor zich, waar zij haar jongen legt, bij Uw altaren, HEERE der heirscharen, mijn Koning, en mijn God! Welgelukzalig zijn zij, die in Uw huis wonen; zij prijzen U gestadiglijk. Sela.

Dit psalmvers sluit behoorlijk nauw aan bij de oorspronkelijke tekst. Dit geldt voor zowel de berijming van ds. Meeuse als voor de berijming van 1773. Minder fraai van de berijming van ds. Meeuse is het 'staren' in regel 3.