De Wet - gebod 5 - ouders
Psalm 25 : 6
Wie heeft lust den HEER te vrezen,
't Allerhoogst en eeuwig goed?
God zal Zelf zijn Leidsman wezen;
Leren, hoe hij wand'len moet.
't Goed, dat nimmermeer vergaat,
Zal hij ongestoord verwerven,
En zijn Godgeheiligd zaad
Zal 't gezegend aard'rijk erven.
Samenzang Psalm 25 Tekst en beeld Psalm 25
Gekoppelde kernwoorden
Geloofsbelijdenis - belijdenis doen
Kerkdienst (Bij het begin van de -)
De wet – Gebod 5: Eer uw vader en uw moeder
Het vijfde gebod, "Eer uw vader en uw moeder," is een oproep tot respect, gehoorzaamheid en dankbaarheid jegens de ouders. Het is het eerste gebod van de tweede tafel van de wet en vormt de basis voor alle menselijke relaties. Dit gebod gaat niet alleen over gehoorzaamheid aan ouders, maar ook over eerbied voor alle door God gegeven autoriteiten. Het bevat een belofte van zegen voor wie dit gebod in acht nemen.
Bijbelse achtergrond
-
Oude Testament:
- Het gebod wordt gegeven in Exodus 20:12: "Eer uw vader en uw moeder, opdat uw dagen verlengd worden in het land dat de HEERE, uw God, u geeft." Dit wijst op een directe beloning: een lang en voorspoedig leven.
- In Deuteronomium 5:16 wordt het herhaald met een nadruk op het goede dat hieruit voortkomt: "Eer uw vader en uw moeder, zoals de HEERE, uw God, u geboden heeft, opdat uw dagen verlengd worden en het u goed gaat."
- Ongehoorzaamheid aan ouders werd in Israël streng veroordeeld (Deuteronomium 21:18-21). Dit laat zien hoe belangrijk God dit gebod achtte.
-
Nieuwe Testament:
- Jezus bevestigt het vijfde gebod en bekritiseert de Farizeeën die door hun tradities het gebod ontdeden van zijn kracht (Mattheüs 15:4-6).
- Paulus herinnert de kerk in Efeze 6:1-3 aan het belang ervan: "Kinderen, wees gehoorzaam aan uw ouders in de Heere, want dat is juist. Eer uw vader en moeder, dat is het eerste gebod met een belofte, opdat het u goed gaat en u lang leeft op de aarde."
Gereformeerde traditie
De Heidelberger Catechismus (Zondag 39) breidt het gebod uit tot het gehoorzamen van alle autoriteiten die door God zijn aangesteld. Het vraagt van gelovigen een houding van nederigheid, trouw en liefde: "Dat ik mijn vader en moeder, en allen die over mij gesteld zijn, alle eer, liefde en trouw bewijs, mij met hun goede leer en tucht geduldig laat leiden, en ook hun gebreken verdrag, aangezien het God behaagt ons door hun hand te regeren".
De Nederlandse Geloofsbelijdenis (Artikel 36) erkent dat God regeringen en autoriteiten instelt als een middel om orde en recht te bewaren. Het gehoorzamen van ouders en autoriteiten wordt hierin gezien als een gehoorzaamheid aan God zelf.
Wat zeggen Matthew Henry en Kohlbrugge?
Matthew Henry benadrukt dat het eren van ouders niet beperkt is tot kinderen. Hij legt uit dat dit gebod een levenslange plicht is, die respect, dankbaarheid en zorg inhoudt, vooral als ouders ouder worden. Hij wijst op de belofte van zegen als een stimulans voor gehoorzaamheid.
Kohlbrugge benadrukt dat dit gebod ons herinnert aan de soevereiniteit van God. Door ouders en autoriteiten te eren, erkennen we Gods orde. Hij waarschuwt echter dat het volgen van ouders nooit mag leiden tot ongehoorzaamheid aan Gods wet, want God is de hoogste Autoriteit.
Geestelijke betekenis
Het vijfde gebod gaat verder dan het gezin. Het benadrukt respect voor door God ingestelde structuren en relaties. Het leert ons een houding van nederigheid en dankbaarheid en laat zien hoe belangrijk het is om Gods orde te respecteren.
Toch herinnert dit gebod ook aan menselijke beperkingen. Geen ouder of autoriteit is volmaakt. Daarom leert het gebod ons om in onze eerbied afhankelijk te zijn van Gods genade.
Uiteindelijk wijst het vijfde gebod naar Christus, die Zijn hemelse Vader volmaakt gehoorzaamde, zelfs tot aan het kruis (Johannes 6:38). Hij geeft ons het voorbeeld en de kracht om dit gebod te vervullen, ook als het moeilijk is.
Het gebod nodigt uit tot een leven van gehoorzaamheid aan God door respect en liefde voor ouders en autoriteiten. Tegelijkertijd biedt het een belofte van zegen: "Opdat het u goed gaat en u lang leeft." Deze belofte herinnert ons eraan dat Gods geboden niet alleen plichten zijn, maar ook wegen tot een gezegend leven.
1.jpg)
