Algemeen
Over de berijmingen Digitaal schoolbord De Franse berijming Citaten (1) Citaten (2) De Nieuwe Psalmber... Niet-zingen is gev... Opinie
Onbekende psalmen Aangeboren muzikal... Psalmkeuze Populaire psalmen Aanpassen melodie Tips gezin, school... Moeilijke melodie&... Zingen bij Calvijn Gesprek over Onbek... Waak voor Wildgroei Discussie 1773 gez... Psalmberijming: ta... Ingezonden
Rubriek ingezonden Zingen van psalmen Geschiedenis Psalmen Meditatie over psa... Verantwoording Mee... Aanhef psalmen Theologie psalmen 1 Theologie psalmen 2 Tweestemmige Harmo... Studie berijmingen
Over Psalmen gespr... Over Psalmen gespr... Over Psalmen gespr... Over Psalmen gespr... Verder kijken
Ds. W. Pieters Catechisatieles
Catechismus vr. 6 Catechismus vr. 1 Catechismus vr. 2 Catechismus vr. 3 ... Catechismus vr. 10 Catechismus vr. 12 Catechismus vr. 13 Catechismus vr. 14 Catechismus vr. 15 Catechismus vr. 16 Catechismus vr. 17 Catechismus vr. 18 Catechismus vr. 19 Catechismus vr. 20 Catechismus vr. 21 Catechismus vr. 22 Catechismus vr. 23 Catechismus vr. 24 Catechismus vr. 25 Catechismus vr. 26 Catechismus vr. 28 Catechismus vr. 29 Catechismus vr. 30 Catechismus vr. 31 Catechismus vr. 32 Catechismus vr. 33 Catechismus vr. 35 Catechismus vr. 36 Catechismus vr. 39 Catechismus vr. 40 Catechismus vr. 42 Catechismus vr. 43 Catechismus vr. 45 Catechismus vr. 47 Catechismus vr. 49 Catechismus vr. 51 Catechismus vr. 52 Catechismus vr. 54 Catechismus vr. 55 Catechismus vr. 56 Catechismus vr. 57 Catechismus vr. 58 Catechismus vr. 59 Catechismus vr. 60 Catechismus vr. 61 Catechismus vr. 62 Catechismus vr. 63 Catechismus vr. 64 Catechismus vr. 65 Catechismus vr. 66 Catechismus vr. 67 Catechismus vr. 68 Catechismus vr. 69 Catechismus vr. 70 Catechismus vr. 71 Catechismus vr. 72 Catechismus vr. 73 Catechismus vr. 74 Catechismus vr. 80 Catechismus vr. 78 Catechismus vr. 79 Catechismus vr. 77 Catechismus vr. 76 Catechismus vr. 75 Dordtse Leerregels
H 1 artikel 1 H 1 artikel 2 H 1 artikel 3 en 4 H 1 artikel 5 H 1 artikel 6 H 1 artikel 7 en 8 H 1 artikel 10 en 11 H 1 artikel 12 H 1 artikel 15 H 1 artikel 17 H 2 artikel 1 en 2 H 2 artikel 3 H 2 artikel 5 H 2 artikel 6 H 2 artikel 7 H 2 artikel 8 H 3 artikel 1 H 3 artikel 2 H 3 artikel 3 H 3 artikel 4 H 3 artikel 5 H 3 artikel 6 H 3 artikel 7 H 3 artikel 8 H 3 artikel 9 H 3 artikel 10 H 3 artikel 11 H 3 artikel 12 H 3 artikel 13 H 3 artikel 14 H 3 artikel 15 H 3 artikel 16 H 3 artikel 17 Hoe moet ik omgaan met
Aalmoezen Aanvechtingen Achterklap Afgoderij Alcohol Ambt Antisemitisme Atheïsme Barmhartigheid Bastaardvloeken Beeldende kunst Bekering Bekommering Belediging Berusting Biblicisme Bijbel Bijbelkringen Bijbelverklaringen Bijbelvertalingen Bijgeloof Buitenkerkelijk ch... Catechisatie Censuur Chiliasme Chiromantie Concubinaat Confessionalisme Conflicten Creationisme Cultuur Dans Doodzonde De Doop Drift Dromen De duivel Eenzaamheid Eer Eerlijkheid Eeuwigheid Egoisme Eigendom Eigengerechtigheid Emancipatie Emotie Ergernis Erotiek Evangelicals Evangelie Evangelisatie Evolutietheorie Exorcisme Fanatisme Feestdagen Film Flirten Formulieren van ee... Fossielen Frustratie Fundamentalisme Gastvrijheid Gebed Gebed des Heeren Gebedsgenezing Gebedsverhoring Geboorteregeling Geduld Des HEEREN Lof
Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Willem Farel (1) Willem Farel (2) Willem Farel (3) Willem Farel (4) Willem Farel (5) Willem Farel (6) Islam Girolamo Savonarola Petrus Datheen (1) Petrus Datheen (2) Johannes Calvijn (1) Johannes Calvijn (2) Johannes Calvijn (3) Johannes Calvijn (4) Maarten Luther (1) Maarten Luther (2) Maarten Luther (3) Maarten Luther (4) Maarten Luther (5) Maarten Luther (6) Maarten Luther (7) Maarten Luther (8) Maarten Luther (9) Maarten Luther (10) Ambrosius Guido de Brès (1) Guido de Brès (2) Guido de Brès (3) Guido de Brès (4) Guido de Brès (5) Guido de Brès (6) Guido de Brès (7) Guido de Brès (8) Augustinus (1) Augustinus (2) Augustinus (3) Augustinus (4) Augustinus (5) De Germanen Abt Gregorius Petrus Waldes (1) Petrus Waldes (2) John Wycliff Johannes Hus De Catechismus van Genève
Vraag 6 t/m 14 Vraag 21 t/m 29 Vraag 30 t/m 45 Vraag 46 t/m 49 Vraag 50 t/m 54 Vraag 55 t/m 59 Vraag 60 t/m 64 Vraag 65 t/m 72 Vraag 73 t/m 79 Vraag 80 t/m 87 Vraag 88 t/m 91 Vraag 92 t/m 100 Vraag 101 t/m 105 Vraag 106 t/m 110 Vraag 111 t/m 113 Vraag 114 t/m 125 Vraag 126 t/m 130 Vraag 131 t/m 135 Vraag 136 t/m 142 Vraag 143 t/m 157 Vraag 159 t/m 165 Vraag 166 t/m 184 Vraag 185 t/m 195 Vraag 196 t/m 199 Vraag 200 t/m 203 Vraag 204 t/m 207 Vraag 208 t/m 212 Vraag 213 t/m 216 Vraag 217 t/m 223 Vraag 224 t/m 232 Vraag 233 t/m 239 Vraag 240 t/m 252 Vraag 253 t/m 255 Vraag 256 t/m 259 Vraag 260 t/m 265 Vraag 266 t/m 295 Vraag 296 t/m 308 Vraag 309 t/m 323 Vraag 324 t/m 332 Vraag 333 t/m 339 Vraag 340 t/m 356 Vraag 357 t/m 373 De Catechismus van Gen�ve
Vraag 1 t/m 5 Vraag 15 t/m 20 Staan tijdens het ... Waar jij mee zit
Gospelmuziek Onbekeerd na een k... Gods berouw De speelfilm Gods eer boven eig... De naam HEERE in d... Voor elkaar bidden Vruchten van de we... Kringgebed De verboden boom Hoogmoed Geen last van je z... Belijdeniscatechis... Rechtvaardiging en... Ben ik uitverkoren? Genade onder voorw... Popmuziek en house... De vergeving van z... Schriftuurlijke pr... Zondigen tegen je ... Jezus een hindernis Het erkennen van z... Moedeloosheid Gods kinderen en God Zondesmart Vierschaar Boetvaardigheid De doopbelofte Geroepen tot predi... Mensverheerlijking Bijna-dood-ervaring Een kind dat sterft Opvoeden De zonden haten Computerspelletjes Zonde tegen de Hei... Wat is bidden De gemeenschap der... De echte en blijve... Vergeven bij een e... Beloften voor onbe... De Drie Verbonden Troost ontvangen u... Het Boek Geloven in of aan ... Hoofdbedekking bij... Verbond maken met ... Gebedsverhoring Vruchten Heilige Geest
Liefde Blijdschap Vrede Lankmoedigheid Goedertierenheid Goedheid Geloof Zachtmoedigheid Matigheid Ergens las ik
Opvoeding jeugd De naaste in nood ... William Grimshaw (1) William Grimshaw (2) Citaten Spurgeon e... De Bijbel in jouw ... De Bijbel in jouw ... Belijdenis van zon... Depressiviteit Afvallige bijbelwe... Bijbel - ondersche... Het begin van de K... Bemoediging in don... Uit een brief van D.J.Crag
Brieven van D.J Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Korte series
Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Uit vroeger tijden... Uit vroeger tijden... Wie is God? (1) Wie is God? (2) Overdenkingen
Overdenkingen (1)  Overdenkingen (2)  Overdenkingen (3)  Overdenkingen (4)  Overdenkingen (5)  Overdenkingen (6)  Overdenkingen (7)  Overdenkingen (8)  Overdenkingen (9)  Overdenkingen (10)  Demonologie
Demonologie - 1 Demonologie - 2 Demonologie - 3 Demonologie - 4 Demonologie - 5 Demonologie - 6  Demonologie - 7 Demonologie - 8 Demonologie - 9 Demonologie - 10 Orthopraxie
Orthopraxie - 1 Orthopraxie - 2 Orthopraxie - 3 Orthopraxie - 4 Orthopraxie - 5 Orthopraxie - 6 Orthopraxie - 7 Orthopraxie - 8 Orthopraxie - 9  Orthopraxie - 10 Orthopraxie - 11 Orthopraxie - 12 Orthodoxie
Verkiezing (1) Verkiezing (2) Verkiezing (3) Verkiezing (4) Verkiezing (5) Verkiezing (6) Verkiezing (7) Verwerping Jongstervende kind... Het offer van Chri... Verlossing Zaligmaking Onze geestelijke s... Wie is God? (1) Wie is God? (2) Overig
Westminster Catech... Gesprek met anders... Geen zondebesef  Anekdotes-1 Anekdotes-2 Brief aan Diognetes Nieuwe wijn en oud... Bijbellezen aan ta... Citaten Thomas Wat... De Christenreis De Rechabieten Helpt u mee? 0
Catechismus vr. 53

Waak voor wildgroei aan Psalmberijmingen

Auteur: ds. W. Pieters

Waak voor wildgroei aan psalmberijmingen

Auteur: Ds. M. van Reenen

Inleiding

Verschillende keren heb ik als predikant de weeksluiting verzorgd in een algemeen woonzorgcentrum voor ouderen. De aanwezigen hadden een heel diverse kerkelijke achtergrond, van synodaal gereformeerd tot oud gereformeerd. Toen zij nog naar de kerk gingen, waren ze heel verschillende liturgieën gewend. Toch was dat geen probleem, want vanuit hun jeugd waren ze allemaal bekend met de berijming van 1773. Heel wat verzen kenden zij uit het hoofd.

Hoe zal dit –Deo volente– over 25 jaar zijn? Dan is er in een algemeen verzorgingstehuis geen gezamenlijke kennis meer, want dan zijn sommigen al in hun jeugd opgegroeid met de ”nieuwe berijming” van 1967, en anderen nog met 1773. En nog 25 jaar later? Dan lukt het misschien zelfs in een reformatorisch verzorgingstehuis nauwelijks meer om psalmen uit het hoofd te zingen. Want om later psalmen uit het hoofd te kunnen zingen, moet je ze eerst in je jonge jaren vaak en goed gezongen hebben. En er moet een gezamenlijke bagage zijn. Dezelfde psalmen geleerd thuis, op school en in de kerk. Dan kunnen we ook samen zingen, ook straks, als de Heere ons de tijd van leven geeft.

Zorgen

Gaat het op dit punt nog goed? Er zijn verschillende ontwikkelingen die hierin zorgen baren. De vanzelfsprekendheid om psalmen te zingen in de eredienst –een gewoonte van de kerk van alle tijden– is sterk aan het verminderen, in bijna de hele breedte van de gereformeerde gezindte. De gewoonte om op school psalmen aan te leren dreigt buiten de reformatorische scholen te verdwijnen. En als er op (jeugd)verenigingen gezongen wordt, dan zijn psalmen vaak niet erg populair. Dit laatste is niet nieuw, maar het wordt wel sterker, is mijn idee.

Om dit soort ontwikkelingen tegen te gaan, worden er her en der initiatieven ondernomen om ons een frisse blik op de psalmen te geven. Initiatieven van heel verschillend karakter: Psalmen van Nu en een Nieuwe Psalmberijming; een nieuwe versie van de berijming van Marnix van Sint Aldegonde (ds. C. J. Meeuse) en een herziening van 1773 (dr. E. Hofman). Achter deze berijmingen zit niet alleen een behoefte om te dichten, maar ook een behoefte om de berijmde psalmen vitaal te houden voor nieuwe generaties.

Een terecht verlangen. Wat kunnen we op het vlak van de liturgie méér wensen dan dat in de toekomst de psalmen zullen gezongen blijven worden – en begrépen? Het is dan ook niet verwonderlijk, dat er mensen zijn die bij ieder nieuw initiatief hopen dat dít in hun kerkelijke gemeente zal worden ingevoerd.

Maar hebben we dan ook echt zo veel gewonnen? Ik ben bang van niet. Het gaat me nu niet om de dichterlijke kwaliteiten, maar over het belang van een gezamenlijke psalmschat. Zo lang wij gezamenlijke christelijke scholen, politieke partijen, verzorgingstehuizen enozovoort hebben, zolang is het van groot belang dat we echt iets samen te zingen hebben.

Wat is dan wenselijk? Dat er een gezamenlijke, kerkelijke bezinning plaatsheeft op het zingen van de psalmen. De berijming van 1773 heeft onmiskenbaar zijn nadelen – ik heb daar eerder al over geschreven. Maar zij heeft wel twee belangrijke voordelen: ze is vrijwel kerkbreed gezongen, én ze heeft de tijd gehad om te worden tot de ”taal van het hart”. Psalmberijmingen die maar een tijdje in zijn en slechts in een paar gemeenten ingevoerd worden, zullen zowel deze breedte als deze diepte missen.

Eerlijke analyse

Graag reik ik daarom enige gedachten aan ter bezinning in de kerken. In de eerste plaats, laten we ons bezinnen op de vraag naar de problemen met de psalmen. Onszelf eerlijk vragen stellen, dat is niet gevaarlijk. De ogen sluiten voor ontwikkelingen, dat is wel gevaarlijk. De ontwikkelingen op dit punt gaan werkelijk geen kerk voorbij – in elk geval niet op het grondvlak.

In de tweede plaats, laten we dan zoeken wat er gedaan kan worden tot behoud van het psalmenzingen. Misschien is behoud van 1773 dan de beste optie – bijvoorbeeld ten dienste van de brug tussen de generaties. Misschien is een andere berijming dan beter – bijvoorbeeld ten dienste van de verstaanbaarheid. Maar laat ons denken hierover gebaseerd zijn op een eerlijke analyse.

Ten slotte, mocht er behoefte zijn aan een (ver)nieuw(d)e berijming, laat het dan een gezamenlijke zoektocht zijn. Er is inmiddels een reservoir aan pogingen. De commissie die ”1773” voorbereidde (en die de hele kerk diende) kon ook putten uit diverse bronnen, zoals de berijming van Hendrik Ghijssen en Johannes Voet. Er waren toen echter geen gemeenten die op eigen houtje uit Ghijssen gingen zingen. Dat lijkt mij ook nu een onvruchtbare route.

Ik besef heel goed, dit pleidooi loopt zomaar stuk op onze kerkelijke verdeeldheid. Maar als wij de nood gevoelen, dan moeten we niet bij voorbaat het hoofd in de schoot leggen. En als wij geloven in een drie-enig God, dan moeten wij er ook niet aan wanhopen dat Hij bijeen kan brengen wat bijeen hoort. Misschien kan het gezamenlijk spreken over de liefde tot de psalmen –niet alleen over de berijming ervan, maar vooral over het hart ervan– nog wel een middel zijn tot het vinden van geestelijke herkenning!

De auteur is predikant van de hersteld hervormde gemeente te Oldebroek-’t Harde.

Dit artikel heeft eerder in het Reformatorisch Dagblad van 16 februari 2016 gestaan.


Sponsor:

Jongbloed Media

Bijbels met Psalmen

Bijbels Herziene Statenvertaling

Bijbels voor jongeren

Kinderbijbels

Uitgeverij Groen