Psalmen in de Hebreeuwse Bijbel
Auteur: David Moerman
Titel
De boektitel 'Psalmen' vindt zijn oorsprong niet in de hebreeuwse grondtekst, maar in de oude griekse vertaling ervan, de Septuaginta. In deze vertaling heet het boek 'Psalmos', wat een vertaling is van het hebreeuwse woord 'mizmor' ('lied', in het Nederlands vaak vertaald met 'psalm'). Dit woord komt regelmatig voor in opschriften van de psalmen, denk bijvoorbeeld aan het begin van Psalm 3: Een psalm van David.
Lofprijzing
De hebreeuwse titel van het boek is tehiliem. Dit woord betekent lofprijzing. Dit kan verwondering opwekken omdat niet alle psalmen het karakter hebben van een lofprijzing. Psalm 150 is heel duidelijk wél een lofprijzing, maar bij Psalm 88 ligt dat anders. Dat ook deze Psalm onder de tehiliem wordt geschaard, leert ons dat we God niet alleen kunnen prijzen door Hem te loven, maar ook door Hem onze klachten te laten horen en zo ons vertrouwen op Hem te stellen.
Indeling
Het boek Psalmen kan worden ingedeeld in 5 delen, waarbij elk deel eindigt met een zogeheten doxologie, een lofprijzing. Bijvoorbeeld aan het einde van Psalm 41: Geloofd zij de HEERE, de God Israëls, van eeuwigheid en tot in eeuwigheid! Amen, ja, amen. De Psalmen zijn als volgt verdeeld over deze vijf boeken:
- 1-41
- 42-72
- 73-89
- 90-106
- 107-150
De 150e Psalm kan als geheel als afsluitende lofprijzing worden gezien.
Auteurschap
Veel Psalmen beginnen met een opschrift, zoals bijvoorbeeld Psalm 3:
Een psalm van David, als hij vlood voor het aangezicht van zijn zoon Absalom.
Deze titel geeft informatie over de persoon die de Psalm geschreven heeft, en de gebeurtenis waarop deze Psalm betrekking heeft. Het is echter vanuit het Hebreeuws niet met 100% zekerheid te zeggen dat hier vertaald moet worden met 'Een Psalm van David'. Het woordje 'van' is de vertaling van een Hebreeuws voorzetsel dat vele betekenissen kan hebben, onder andere 'over' en 'voor' – de vertaling zou dan luiden 'Een Psalm over David' of 'Een Psalm voor David'. Dat hier toch met 'van' wordt vertaald, komt omdat in dit geval het de meest voor de hand liggende vertaling is. Ook het Nieuwe Testament refereert aan andere Psalmen met eenzelfde soort opschrift in het Hebreeuws als 'een Psalm van David', bijvoorbeeld een citaat uit Psalm 16 in Handelingen 2:25:
Want David zegt van Hem: Ik zag den Heere allen tijd voor mij; want Hij is aan mijn rechterhand, opdat ik niet bewogen worde.
Soms is er echter aanleiding om het Hebreeuwse voorzetsel niet met van te vertalen. Een voorbeeld daarvan is het opschrift van Psalm 72. Hoewel het Hebreeuws hier hetzelfde voorzetsel heeft, lijkt de inhoud van de Psalm te vereisen dat we hier met 'voor' vertalen; hoewel ook niet uit te sluiten is dat Salomo zelf de auteur van de Psalm is.
