Algemeen
Over de berijmingen Digitaal schoolbord De Franse berijming Citaten (1) Citaten (2) De Nieuwe Psalmber... Niet-zingen is gev... Opinie
Onbekende psalmen Aangeboren muzikal... Psalmkeuze Populaire psalmen Aanpassen melodie Tips gezin, school... Moeilijke melodie&... Zingen bij Calvijn Gesprek over Onbek... Waak voor Wildgroei Discussie 1773 gez... Psalmberijming: ta... Ingezonden
Rubriek ingezonden Zingen van psalmen Geschiedenis Psalmen Meditatie over psa... Verantwoording Mee... Aanhef psalmen Theologie psalmen 1 Theologie psalmen 2 Tweestemmige Harmo... Studie berijmingen
Over Psalmen gespr... Over Psalmen gespr... Over Psalmen gespr... Over Psalmen gespr... Verder kijken
Ds. W. Pieters Catechisatieles
Catechismus vr. 6 Catechismus vr. 1 Catechismus vr. 2 Catechismus vr. 3 ... Catechismus vr. 10 Catechismus vr. 12 Catechismus vr. 13 Catechismus vr. 14 Catechismus vr. 15 Catechismus vr. 16 Catechismus vr. 17 Catechismus vr. 18 Catechismus vr. 19 Catechismus vr. 20 Catechismus vr. 21 Catechismus vr. 22 Catechismus vr. 23 Catechismus vr. 24 Catechismus vr. 25 Catechismus vr. 26 Catechismus vr. 28 Catechismus vr. 29 Catechismus vr. 30 Catechismus vr. 31 Catechismus vr. 32 Catechismus vr. 33 Catechismus vr. 35 Catechismus vr. 36 Catechismus vr. 39 Catechismus vr. 40 Catechismus vr. 42 Catechismus vr. 43 Catechismus vr. 45 Catechismus vr. 47 Catechismus vr. 49 Catechismus vr. 51 Catechismus vr. 52 Catechismus vr. 53 Catechismus vr. 54 Catechismus vr. 55 Catechismus vr. 56 Catechismus vr. 57 Catechismus vr. 58 Catechismus vr. 59 Catechismus vr. 60 Catechismus vr. 61 Catechismus vr. 62 Catechismus vr. 63 Catechismus vr. 64 Catechismus vr. 65 Catechismus vr. 66 Catechismus vr. 67 Catechismus vr. 68 Catechismus vr. 69 Catechismus vr. 70 Catechismus vr. 71 Catechismus vr. 72 Catechismus vr. 73 Catechismus vr. 74 Catechismus vr. 80 Catechismus vr. 78 Catechismus vr. 79 Catechismus vr. 77 Catechismus vr. 76 Catechismus vr. 75 Dordtse Leerregels
H 1 artikel 1 H 1 artikel 2 H 1 artikel 3 en 4 H 1 artikel 5 H 1 artikel 6 H 1 artikel 7 en 8 H 1 artikel 10 en 11 H 1 artikel 12 H 1 artikel 15 H 1 artikel 17 H 2 artikel 1 en 2 H 2 artikel 3 H 2 artikel 5 H 2 artikel 6 H 2 artikel 7 H 2 artikel 8 H 3 artikel 1 H 3 artikel 2 H 3 artikel 3 H 3 artikel 4 H 3 artikel 5 H 3 artikel 6 H 3 artikel 7 H 3 artikel 8 H 3 artikel 9 H 3 artikel 10 H 3 artikel 11 H 3 artikel 12 H 3 artikel 13 H 3 artikel 14 H 3 artikel 15 H 3 artikel 16 H 3 artikel 17 Hoe moet ik omgaan met
Aalmoezen Aanvechtingen Achterklap Afgoderij Alcohol Ambt Antisemitisme Atheïsme Barmhartigheid Bastaardvloeken Beeldende kunst Bekering Bekommering Belediging Berusting Biblicisme Bijbel Bijbelkringen Bijbelverklaringen Bijbelvertalingen Bijgeloof Buitenkerkelijk ch... Catechisatie Censuur Chiliasme Chiromantie Concubinaat Confessionalisme Conflicten Creationisme Cultuur Dans Doodzonde De Doop Drift Dromen De duivel Eenzaamheid Eer Eerlijkheid Eeuwigheid Egoisme Eigendom Eigengerechtigheid Emancipatie Emotie Ergernis Erotiek Evangelicals Evangelie Evangelisatie Evolutietheorie Exorcisme Fanatisme Feestdagen Film Flirten Formulieren van ee... Fossielen Frustratie Fundamentalisme Gastvrijheid Gebed Gebed des Heeren Gebedsgenezing Gebedsverhoring Geboorteregeling Geduld Des HEEREN Lof
Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Willem Farel (1) Willem Farel (2) Willem Farel (3) Willem Farel (4) Willem Farel (5) Willem Farel (6) Islam Girolamo Savonarola Petrus Datheen (1) Petrus Datheen (2) Johannes Calvijn (1) Johannes Calvijn (2) Johannes Calvijn (3) Johannes Calvijn (4) Maarten Luther (1) Maarten Luther (2) Maarten Luther (3) Maarten Luther (4) Maarten Luther (5) Maarten Luther (6) Maarten Luther (7) Maarten Luther (8) Maarten Luther (9) Maarten Luther (10) Ambrosius Guido de Brès (1) Guido de Brès (2) Guido de Brès (3) Guido de Brès (4) Guido de Brès (5) Guido de Brès (6) Guido de Brès (7) Guido de Brès (8) Augustinus (1) Augustinus (2) Augustinus (3) Augustinus (4) Augustinus (5) De Germanen Abt Gregorius Petrus Waldes (1) Petrus Waldes (2) John Wycliff Johannes Hus De Catechismus van Genève
Vraag 6 t/m 14 Vraag 21 t/m 29 Vraag 30 t/m 45 Vraag 46 t/m 49 Vraag 50 t/m 54 Vraag 55 t/m 59 Vraag 60 t/m 64 Vraag 65 t/m 72 Vraag 73 t/m 79 Vraag 80 t/m 87 Vraag 88 t/m 91 Vraag 92 t/m 100 Vraag 101 t/m 105 Vraag 106 t/m 110 Vraag 111 t/m 113 Vraag 114 t/m 125 Vraag 126 t/m 130 Vraag 131 t/m 135 Vraag 136 t/m 142 Vraag 143 t/m 157 Vraag 159 t/m 165 Vraag 166 t/m 184 Vraag 185 t/m 195 Vraag 196 t/m 199 Vraag 200 t/m 203 Vraag 204 t/m 207 Vraag 208 t/m 212 Vraag 213 t/m 216 Vraag 217 t/m 223 Vraag 224 t/m 232 Vraag 233 t/m 239 Vraag 240 t/m 252 Vraag 253 t/m 255 Vraag 256 t/m 259 Vraag 260 t/m 265 Vraag 266 t/m 295 Vraag 296 t/m 308 Vraag 309 t/m 323 Vraag 324 t/m 332 Vraag 333 t/m 339 Vraag 340 t/m 356 Vraag 357 t/m 373 De Catechismus van Gen�ve
Vraag 1 t/m 5 Vraag 15 t/m 20 Staan tijdens het ... Waar jij mee zit
Gospelmuziek Onbekeerd na een k... Gods berouw De speelfilm Gods eer boven eig... De naam HEERE in d... Voor elkaar bidden Vruchten van de we... Kringgebed De verboden boom Hoogmoed Geen last van je z... Belijdeniscatechis... Rechtvaardiging en... Ben ik uitverkoren? Genade onder voorw... Popmuziek en house... De vergeving van z... Schriftuurlijke pr... Zondigen tegen je ... Jezus een hindernis Het erkennen van z... Moedeloosheid Gods kinderen en God Zondesmart Vierschaar Boetvaardigheid De doopbelofte Geroepen tot predi... Mensverheerlijking Bijna-dood-ervaring Een kind dat sterft Opvoeden De zonden haten Computerspelletjes Zonde tegen de Hei... Wat is bidden De gemeenschap der... De echte en blijve... Vergeven bij een e... Beloften voor onbe... De Drie Verbonden Troost ontvangen u... Het Boek Geloven in of aan ... Hoofdbedekking bij... Verbond maken met ... Gebedsverhoring Vruchten Heilige Geest
Liefde Blijdschap Vrede Lankmoedigheid Goedertierenheid Goedheid Geloof Zachtmoedigheid Matigheid Ergens las ik
Opvoeding jeugd De naaste in nood ... William Grimshaw (1) William Grimshaw (2) Citaten Spurgeon e... De Bijbel in jouw ... De Bijbel in jouw ... Belijdenis van zon... Depressiviteit Afvallige bijbelwe... Bijbel - ondersche... Het begin van de K... Bemoediging in don... Uit een brief van D.J.Crag
Brieven van D.J Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Korte series
Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Uit vroeger tijden... Uit vroeger tijden... Wie is God? (1) Wie is God? (2) Overdenkingen
Overdenkingen (1)  Overdenkingen (2)  Overdenkingen (3)  Overdenkingen (4)  Overdenkingen (5)  Overdenkingen (6)  Overdenkingen (7)  Overdenkingen (8)  Overdenkingen (9)  Overdenkingen (10)  Demonologie
Demonologie - 1 Demonologie - 2 Demonologie - 3 Demonologie - 4 Demonologie - 5 Demonologie - 6  Demonologie - 7 Demonologie - 8 Demonologie - 9 Demonologie - 10 Orthopraxie
Orthopraxie - 1 Orthopraxie - 2 Orthopraxie - 3 Orthopraxie - 4 Orthopraxie - 5 Orthopraxie - 6 Orthopraxie - 7 Orthopraxie - 8 Orthopraxie - 9  Orthopraxie - 10 Orthopraxie - 11 Orthopraxie - 12 Orthodoxie
Verkiezing (1) Verkiezing (2) Verkiezing (3) Verkiezing (4) Verkiezing (5) Verkiezing (6) Verkiezing (7) Verwerping Jongstervende kind... Het offer van Chri... Verlossing Zaligmaking Onze geestelijke s... Wie is God? (1) Wie is God? (2) Overig
Westminster Catech... Gesprek met anders... Geen zondebesef  Anekdotes-1 Anekdotes-2 Brief aan Diognetes Nieuwe wijn en oud... Bijbellezen aan ta... Citaten Thomas Wat... De Christenreis De Rechabieten Helpt u mee? Liturgie
Doopformulier kind... Doopformulier volw... Formulier heilig a... Huwelijksformulier Formulier bevestig... Formulier bevestin... Formulier van de ban Formulier wederopn...

Catechismus vraag 65 uitleg: vanwaar komt het geloof?

Auteur: ds. W. Pieters

We komen bij een heel nieuw onderwerp: de sacramenten. Wat sacramenten precies zijn, zien we later. Nu gaat het erover op welke plaats sacramenten staan. We kunnen kiezen uit twee mogelijkheden:

  1. of sacramenten zijn belangrijker dan de prediking van Gods Woord,
  2. of sacramenten zijn aanhangsels en bijvoegsels bij dat Woord.

Je voelt het al aan: hier ligt weer een belangrijk verschil tussen de roomse kerk en de kerk van de Reformatie. In de roomse kerk, ook in het roomse kerkgebouw, staat niet de preekstoel in het middelpunt, maar het altaar waarop het sacrament wordt bediend. In de kerken van de Reformatie, ook in de kerkgebouwen, staat geen altaar, gaat het niet in de eerste plaats om het sacrament, maar is alle aandacht gericht op, en is alle tijd in de erediensten gereserveerd voor de prediking van Gods heilig en onfeilbaar Woord. Onze Catechismus brengt dit tot uitdrukking door de sacramenten aan de orde te stellen na het geloof en als hulpmiddel bij het geloof. Vanaf de vraag 20 tot en met de vraag 64 gaat het over het geloof, wat het geloof is, en wat het geloof inhoudt. In vraag 65 en het antwoord gaat het nog steeds over het geloof. We lezen daar het volgende:

Aangezien dan alleen het geloof ons Christus en al Zijn welda­den deelachtig maakt, vanwaar komt zulk geloof?

De catechismus had op een andere plaats al gezegd waar het geloof vandaan komt, in antwoord 21. Daar lezen we dat de Heilige Geest het vertrouwen in het hart werkt. Dit lezen we ook weer in antwoord 65:

Van de Heilige Geest, die het geloof in onze harten werkt door de verkondiging van het heilig Evangelie en het sterkt door het gebruik van de sacramenten.

Maar eerst zien we in vraag 65 hoe belangrijk het geloof is. Er staat dat het geloof ons Christus deelachtig maakt. Dat betekent dat wij door het geloof deel krijgen aan Christus. De uitdrukking ‘deel krijgen aan’ betekent: verbonden zijn aan, participeren, horen bij, toegewijd zijn aan. Kunnen we ook een deel krijgen aan Christus zonder in Hem te geloven? Nee, wanneer wij geen geloof hebben, dat is wanneer wij Christus niet vertrouwen, horen wij niet bij Hem. Wanneer we Hem niet geloven, wantrouwen we Hem immers! Dan verklaren we Hem voor onbetrouwbaar, een leugenaar! In antwoord 53 hadden we hetzelfde al gelezen: de Heilige Geest, zo wordt daar beleden - en wel door de twaalfjarige catechisant in Heidelberg - is ook aan mij gegeven, opdat Hij mij door een waar geloof Christus en al Zijn weldaden deelachtig maakt. De plaats van het geloof in het geestelijk leven is onvoorstelbaar groot. We kunnen het vergelijken met het belang van het oog in verband met het licht. Hoeveel lampen er ook schijnen…, nooit zullen wij iets kunnen zien zonder ogen of wanneer we blind zijn. Wanneer iemand zou vragen: “Ja maar, kunnen we niet een keer proberen met onze oren te zien of met onze handen…”; zal ieder weldenkend mens begrijpen dat dit nonsens is. Zo is het ook wanneer wij proberen het geloof te vervangen door iets anders als de liefde, of de hoop. Wij kunnen niet door liefde deel krijgen aan Christus, al is gelovig verenigd zijn met Christus altijd een liefdevolle eenheid. Geloof zonder liefde is immers geen waar geloof! Daarom moeten wij liefde en geloof niet scheiden. Toch, liefde is niet de band met Christus waardoor Hij en Zijn weldaden ons eigendom worden. Alleen door het geloof kunnen wij Hem als onze Zaligmaker kennen en aannemen.

Omdat de catechismus dit alles al heeft behandeld gaat ze er nu van uit dat het zo is. En nu komt de vraag aan de orde: waar komt dat geloof vandaan? Er zijn kort en goed twee antwoorden op te geven. Het ene antwoord is: het komt uit onszelf voort. Het andere antwoord is: het komt bij God vandaan. Het verschil tussen het een en het andere antwoord is niet alleen het verschil tussen waarheid en leugen, maar is ook het verschil tussen God vereren en God onteren. Zelfs als wij het ware geloof uit onszelf zouden kunnen voortbrengen, is het nog beter om het van God te krijgen. Maar onze geestelijke toestand is niet zo dat we zelf geloof kunnen voortbrengen. Wij zijn geestelijk onmachtig en innerlijk onwillig, ja hartgrondig vijandig, zodat wij naar God toe Hem alleen willen wantrouwen verdenken, ontkennen. Het jij je ingespannen om te mogen geloven, en ben je er helder en klaar achter gebracht dat je niet kunt, dan stel jij de vraag zoals die ook in vraag 65 aan de orde komt: waar komt dat geloof nou vandaan? In het nummer van april zullen we, zo God het geeft, het antwoord dat de Catechismus hierop geeft, verder bezien. In dit nummer wil ik alleen nog wat zeggen over de weldaden van Christus die wij door het geloof krijgen.

Het zijn geen materiële of lichamelijke weldaden. Het is niet overbodig dat nog eens nadrukkelijk te zeggen. Meer en meer komt er in onze dagen in de kerken een beweging op, en in Amerika wordt zij ook al openlijk gepropageerd, dat God dienen automatisch materiële welvaart betekent. Nu zal ik niet ontkennen dat God Zijn kinderen ook in het lichamelijke trouw en goed verzorgd, boven bidden en denken, en in tegenstelling tot al onze onwaardigheid. Maar ik kan in Gods Woord niet zien dat er - zeker in het Nieuwe Testament, de tijd waarin de christelijke kerk mag leven tot aan de komst van Christus op de wolken des hemels - materiële of lichamelijke voorspoed wordt beloofd wanneer de gelovig geworden.

De nieuwtestamentische gegevens wijzen eerder op het tegendeel: de gelovige moet zich voorbereiden op lijden, verdrukking, armoede. Maar dat is niet erg want hij krijgt onvermoede schatten terug, geestelijke schatten. Welke zijn dat dan?

  • vrijspraak van schuld en zonde
  • ontslag van strafvervolging
  • herstelling in Gods beeld - dat is een ware gerechtigheid en heiligheid
  • vertrouwelijke omgang met God
  • kennis van Wie God is en vooral Wie Hij voor ons is
  • kinderlijke vreze des Heeren
  • een leven in Zijn nabijheid
  • zekerheid dat Hij zal zorgen voor tijd en eeuwigheid.

Kort samengevat met de woorden van de Romeinen 5 vers 1-2:

“Wij dan, gerechtvaardigd zijnde uit het geloof, hebben vrede bij God, door onze Heere Jezus Christus; door Wie wij ook de toeleiding hebben door het geloof tot deze genade, waarin wij staan, en roemen in de hoop op Gods heerlijkheid.”

Het is dan ook niet overdreven om te zeggen dat het geloof ons schatrijk maakt. Wanneer jij, als lezer van De Catechisant, deze rijkdom niet ziet, en in deze rijkdom geen zin hebt, is het niet onverstandig om eens nauwkeurig onderzoek te doen of jij je niet vergist. Waarom zou je niet op je knieën gaan de Heere vragen: leer mij hoe arm ik ben zonder geloof, en geef mij te zien hoe rijk ik word door het geloof.

Sacramenten komen in de kerk aan de orde als hulpmiddelen bij het geloof. De Heilige Geest gebruikt ze om het geloof dat Hij al in ons hart heeft gewerkt, te versterken. In antwoord 65 komt niet alleen het sacrament aan de orde, ook de prediking van het Evangelie. Er staat:

Aangezien dan alleen het geloof ons Christus en al Zijn welda­den deelachtig maakt, vanwaar komt zulk geloof?

En het antwoord luidt:

Van de Heilige Geest, Die het geloof in onze harten werkt door de verkondiging van het heilig Evangelie en het sterkt door het gebruik van de Sacramenten.

Wat is verkondigen? In het Nieuwe Testament, waar het woord verkondigen vaak staat, gaat het over het Evangelie, de blijde boodschap, vertellen. Een ander woord dat veel gebruikt wordt, en dat in de Duitse uitgave van onze Catechismus staat, is prediken. Het Griekse woord voor prediken is het werk van een heraut doen, dus afkondigen, bekendmaken, bijvoorbeeld in opdracht van een koning. Het Evangelie wordt in antwoord 65 van een bijvoeglijke naamwoord voorzien, en wel het woord heilig. Dat betekent dat het Evangelie van God komt. Dat betekent ook dat het door ons heilig moet worden gehouden, op een heilige manier moet worden gebruikt. Wie met onheilige gedachten of onzuivere bedoelingen met het Evangelie om gaat, zal er geen nut uithalen, maar eerder schade ervan ondervinden. Als het gaat om de vraag waar het geloof vandaan komt, en als jij hebt geleerd dat jij vanuit jezelf niet kunt geloven, zodat je wat dat betreft helemaal vastloopt, wordt antwoordt 65 voor jou een bevrijding: ik kan het krijgen. Ik hoef niet zelf geloof op te hoesten, maar God kan het mij geven. Aan de andere kant kan het ook zijn dat het antwoord jou juist bang maakt: als alleen de Heilige Geest het geloof kan geven, zal ik het dan ooit wel krijgen? Want de Heilige Geest…, ik kan niet over Hem beschikken; en Hij is mij niets verplicht. Een ander kan denken: als dan de Heilige Geest alleen mij het geloof kan geven, moet ik maar afwachten of ik het krijg; en totdat ik het krijg. Het is goed om dan niet te vergeten dat antwoord 65 niet luidt: het geloof komt van de Heilige Geest. Er staat wat bij. Er staat bij welk middel de Heilige Geest gebruikt om het geloof te geven. God werkt door middelen. Dat houdt onder andere ook in dat wij die middelen moeten gebruiken.

  • Wie slordig is wat betreft het bijwonen van de prediking,
  • wie zich daarop niet voorbereidt,
  • wie daaronder niet aandachtig wil luisteren,
  • wie niet zijn best doet om echt te begrijpen waarover het gaat…

die vraagt erom dat het middel vruchteloos blijft, en dat de Heilige Geest hem geen geloof geeft. Je kent vast de uitdrukking wel: wie nat wil worden, moet in de regen gaan lopen. De Heere Jezus zegt Zelf in Johannes 6 vers 27:

          “Werk voor de spijze die blijft tot in het eeuwige leven.”

Dus, we moeten ons inspannen om dat ware geloof te krijgen, waardoor Christus de Onze wordt. Meteen zegt Hij dat alleen Hijzelf ons die spijze geeft. Dus is het geen betaling (en dus is ons werk geen verdienste), maar een onverplicht geschenk. Maar let nu op: Jezus zegt wél dat Hij het geestelijke leven zál geven aan een ieder die ervoor werkt, zich ervoor inspant! Hij was niet verplicht dit te beloven, maar nu Hij het heeft beloofd, is Hij het aan Zichzelf verplicht om het te geven. Hier mag jij ootmoedig troost uit putten: wanneer jij je inspant in de weg van de genademiddelen, zal Hij het jou geven.

Wanneer jij het geloof van God gekregen hebt, moet dit ook in stand worden gehouden. Je hebt het jezelf niet kunnen geven, je kunt het ook niet zelf instandhouden. Daar wijst de Catechismus op door te zeggen dat de Heilige Geest het geloof ook sterkt. En alweer gebruikt Hij daarvoor middelen. De Catechismus noemt één middel, omdat het daar over zal gaan in de volgende zondagsafdelingen, maar er zijn vele middelen. In de eerste plaats: de prediking van het heilig Evangelie waardoor het geloof wordt gewerkt, is ook het middel waardoor het geloof wordt gesterkt. Verder is onderlinge samenkomst, de gemeenschap der heiligen zo gezegd, van groot belang. Ook gebed moeten wij vooral niet vergeten. En het Bijbellezen… Maar behalve al de genoemde dingen zijn dus ook de sacramenten van groot belang om het geloof te sterken. Ik weet dat we over het algemeen niet zoveel over de sacramenten nadenken. De Heilige Doop is aan de meesten van ons bediend toen we nog heel klein waren. We waren er zelf niet bewust bij. Het Heilig Avondmaal is voor catechisanten nog niet aan de orde. Dus ja, wat moet je ermee doen? Als je al bezig bent met de vraag: hoe krijg ik geloof, of: hoe wordt mijn geloof sterker, dan nog denk je waarschijnlijk niet aan de sacramenten. Toch wil God zo met Zijn volk omgaan. Hij wil ook dat Zijn volk met Hem omgaat door middelen, tekenen of afbeeldingen en zegels of bevestigingen. Als je er eens op zou letten hoeveel zichtbare middelen God in de Oudtestamentische tijd gebruikt, dan zou je verbaasd staan, denk ik. Het begint al in het paradijs: daar staan twee bomen in het midden van de hof van Eden, namelijk de boom van de kennis van goed en kwaad, en de boom van het leven. Wij moeten niet denken dat die bomen in zichzelf iets konden bewerken. God gebruikt ze als symbolen. Sacramenten zijn ook een soort symbolen; maar daar zullen we de volgende keren wat verder op doorgaan. Direct na het paradijs zien we weer een symbool, of sacrament, of teken en zegel van Gods belofte: er worden offers gebracht. Na de zondvloed geeft God weer een symbool, een zichtbaar teken en een vast bewijs van Zijn trouw en belofte: de regenboog verschijnt in de wolken. En dan al de lange eeuwen van Israëls geschiedenis: wij zien de dagelijkse offerdienst, met heel de zichtbare entourage van tabernakel of tempel: priesterkleding, gewijde handelingen, bijzondere tijden zoals de Sabbath.

Het is duidelijk: God gebruikt middelen om Zijn volk te onderwijzen in de heilgeheimen van Zijn verbond. God heeft die afbeeldingen en bewijzen van Zijn trouw niet nodig natuurlijk. Hij gebruikt ze echter voor ons. Ons geloof is zwak, wij worden aangevochten, we begrijpen de geestelijke werkelijkheid zo slecht. Verder: de beloften van God zijn zo groot en heilig, en wij zijn zo klein en slecht, zouden we dan zomaar kunnen en durven geloven dat God ons genadig is, en dat Zijn beloften ook voor ons gelden? Daarom gebruikt God afbeeldingen tot verduidelijking, en zegels tot bevestiging.

Als Gód ze gebruikt, moeten en mogen wíj ze ook gebruiken. Daarom gaat de Catechismus er uitvoerig op in wat sacramenten zijn en waar ze voor dienen. Wel moet ik zeggen dat de plaats die de sacramenten in onze Heidelbergse Catechismus innemen, veel groter is dan de plaats die de sacramenten in de Heilige Schrift innemen. Dat komt niet omdat de Catechismus de sacramenten belangrijker vindt dan God ze vindt, maar omdat er in de tijd dat onze Catechismus werd geschreven, een felle strijd was enerzijds tussen roomsen en protestanten, en anderzijds tussen Luthersen en Calvinisten, juist over die sacramenten, die tekenen en zegelen van Gods genadeverbond. Nog één ding: begin in ieder geval bij elke sacramentsbediening aandachtig erop te letten waar het over gaat.


Uit de belijdenis

Heidelberger Catechismus Zondag 25

Sponsor:

Jongbloed Media

Bijbels met Psalmen

Bijbels Herziene Statenvertaling

Bijbels voor jongeren

Kinderbijbels

Uitgeverij Groen