Algemeen
Over de berijmingen Digitaal schoolbord De Franse berijming Citaten (1) Citaten (2) De Nieuwe Psalmber... Niet-zingen is gev... Opinie
Onbekende psalmen Aangeboren muzikal... Psalmkeuze Populaire psalmen Aanpassen melodie Tips gezin, school... Moeilijke melodie&... Zingen bij Calvijn Gesprek over Onbek... Waak voor Wildgroei Discussie 1773 gez... Psalmberijming: ta... Ingezonden
Rubriek ingezonden Zingen van psalmen Geschiedenis Psalmen Meditatie over psa... Verantwoording Mee... Aanhef psalmen Theologie psalmen 1 Theologie psalmen 2 Tweestemmige Harmo... Studie berijmingen
Over Psalmen gespr... Over Psalmen gespr... Over Psalmen gespr... Over Psalmen gespr... Verder kijken
Ds. W. Pieters Catechisatieles
Catechismus vr. 6 Catechismus vr. 1 Catechismus vr. 2 Catechismus vr. 3 ... Catechismus vr. 10 Catechismus vr. 12 Catechismus vr. 13 Catechismus vr. 14 Catechismus vr. 15 Catechismus vr. 16 Catechismus vr. 17 Catechismus vr. 18 Catechismus vr. 19 Catechismus vr. 20 Catechismus vr. 21 Catechismus vr. 22 Catechismus vr. 23 Catechismus vr. 24 Catechismus vr. 25 Catechismus vr. 26 Catechismus vr. 28 Catechismus vr. 29 Catechismus vr. 30 Catechismus vr. 31 Catechismus vr. 32 Catechismus vr. 33 Catechismus vr. 35 Catechismus vr. 36 Catechismus vr. 39 Catechismus vr. 40 Catechismus vr. 42 Catechismus vr. 43 Catechismus vr. 45 Catechismus vr. 47 Catechismus vr. 49 Catechismus vr. 51 Catechismus vr. 52 Catechismus vr. 54 Catechismus vr. 55 Catechismus vr. 56 Catechismus vr. 57 Catechismus vr. 58 Catechismus vr. 59 Catechismus vr. 60 Catechismus vr. 61 Catechismus vr. 62 Catechismus vr. 63 Catechismus vr. 64 Catechismus vr. 65 Catechismus vr. 66 Catechismus vr. 67 Catechismus vr. 68 Catechismus vr. 69 Catechismus vr. 70 Catechismus vr. 71 Catechismus vr. 72 Catechismus vr. 73 Catechismus vr. 74 Catechismus vr. 80 Catechismus vr. 78 Catechismus vr. 79 Catechismus vr. 77 Catechismus vr. 76 Catechismus vr. 75 Dordtse Leerregels
H 1 artikel 1 H 1 artikel 2 H 1 artikel 3 en 4 H 1 artikel 5 H 1 artikel 6 H 1 artikel 7 en 8 H 1 artikel 10 en 11 H 1 artikel 12 H 1 artikel 15 H 1 artikel 17 H 2 artikel 1 en 2 H 2 artikel 3 H 2 artikel 5 H 2 artikel 6 H 2 artikel 7 H 2 artikel 8 H 3 artikel 1 H 3 artikel 2 H 3 artikel 3 H 3 artikel 4 H 3 artikel 5 H 3 artikel 6 H 3 artikel 7 H 3 artikel 8 H 3 artikel 9 H 3 artikel 10 H 3 artikel 11 H 3 artikel 12 H 3 artikel 13 H 3 artikel 14 H 3 artikel 15 H 3 artikel 16 H 3 artikel 17 Hoe moet ik omgaan met
Aalmoezen Aanvechtingen Achterklap Afgoderij Alcohol Ambt Antisemitisme Atheïsme Barmhartigheid Bastaardvloeken Beeldende kunst Bekering Bekommering Belediging Berusting Biblicisme Bijbel Bijbelkringen Bijbelverklaringen Bijbelvertalingen Bijgeloof Buitenkerkelijk ch... Catechisatie Censuur Chiliasme Chiromantie Concubinaat Confessionalisme Conflicten Creationisme Cultuur Dans Doodzonde De Doop Drift Dromen De duivel Eenzaamheid Eer Eerlijkheid Eeuwigheid Egoisme Eigendom Eigengerechtigheid Emancipatie Emotie Ergernis Erotiek Evangelicals Evangelie Evangelisatie Evolutietheorie Exorcisme Fanatisme Feestdagen Film Flirten Formulieren van ee... Fossielen Frustratie Fundamentalisme Gastvrijheid Gebed Gebed des Heeren Gebedsgenezing Gebedsverhoring Geboorteregeling Geduld Des HEEREN Lof
Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Johannes à Lasco ... Willem Farel (1) Willem Farel (2) Willem Farel (3) Willem Farel (4) Willem Farel (5) Willem Farel (6) Islam Girolamo Savonarola Petrus Datheen (1) Petrus Datheen (2) Johannes Calvijn (1) Johannes Calvijn (2) Johannes Calvijn (3) Johannes Calvijn (4) Maarten Luther (1) Maarten Luther (2) Maarten Luther (3) Maarten Luther (4) Maarten Luther (5) Maarten Luther (6) Maarten Luther (7) Maarten Luther (8) Maarten Luther (9) Maarten Luther (10) Ambrosius Guido de Brès (1) Guido de Brès (2) Guido de Brès (3) Guido de Brès (4) Guido de Brès (5) Guido de Brès (6) Guido de Brès (7) Guido de Brès (8) Augustinus (1) Augustinus (2) Augustinus (3) Augustinus (4) Augustinus (5) De Germanen Abt Gregorius Petrus Waldes (1) Petrus Waldes (2) John Wycliff Johannes Hus De Catechismus van Genève
Vraag 6 t/m 14 Vraag 21 t/m 29 Vraag 30 t/m 45 Vraag 46 t/m 49 Vraag 50 t/m 54 Vraag 55 t/m 59 Vraag 60 t/m 64 Vraag 65 t/m 72 Vraag 73 t/m 79 Vraag 80 t/m 87 Vraag 88 t/m 91 Vraag 92 t/m 100 Vraag 101 t/m 105 Vraag 106 t/m 110 Vraag 111 t/m 113 Vraag 114 t/m 125 Vraag 126 t/m 130 Vraag 131 t/m 135 Vraag 136 t/m 142 Vraag 143 t/m 157 Vraag 159 t/m 165 Vraag 166 t/m 184 Vraag 185 t/m 195 Vraag 196 t/m 199 Vraag 200 t/m 203 Vraag 204 t/m 207 Vraag 208 t/m 212 Vraag 213 t/m 216 Vraag 217 t/m 223 Vraag 224 t/m 232 Vraag 233 t/m 239 Vraag 240 t/m 252 Vraag 253 t/m 255 Vraag 256 t/m 259 Vraag 260 t/m 265 Vraag 266 t/m 295 Vraag 296 t/m 308 Vraag 309 t/m 323 Vraag 324 t/m 332 Vraag 333 t/m 339 Vraag 340 t/m 356 Vraag 357 t/m 373 De Catechismus van Gen�ve
Vraag 1 t/m 5 Vraag 15 t/m 20 Staan tijdens het ... Waar jij mee zit
Gospelmuziek Onbekeerd na een k... Gods berouw De speelfilm Gods eer boven eig... De naam HEERE in d... Voor elkaar bidden Vruchten van de we... Kringgebed De verboden boom Hoogmoed Geen last van je z... Belijdeniscatechis... Rechtvaardiging en... Ben ik uitverkoren? Genade onder voorw... Popmuziek en house... De vergeving van z... Schriftuurlijke pr... Zondigen tegen je ... Jezus een hindernis Het erkennen van z... Moedeloosheid Gods kinderen en God Zondesmart Vierschaar Boetvaardigheid De doopbelofte Geroepen tot predi... Mensverheerlijking Bijna-dood-ervaring Een kind dat sterft Opvoeden De zonden haten Computerspelletjes Zonde tegen de Hei... Wat is bidden De gemeenschap der... De echte en blijve... Vergeven bij een e... Beloften voor onbe... De Drie Verbonden Troost ontvangen u... Het Boek Geloven in of aan ... Hoofdbedekking bij... Verbond maken met ... Gebedsverhoring Vruchten Heilige Geest
Liefde Blijdschap Vrede Lankmoedigheid Goedertierenheid Goedheid Geloof Zachtmoedigheid Matigheid Ergens las ik
Opvoeding jeugd De naaste in nood ... William Grimshaw (1) William Grimshaw (2) Citaten Spurgeon e... De Bijbel in jouw ... De Bijbel in jouw ... Belijdenis van zon... Depressiviteit Afvallige bijbelwe... Bijbel - ondersche... Het begin van de K... Bemoediging in don... Uit een brief van D.J.Crag
Brieven van D.J Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Brieven van D.J.Cr... Korte series
Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Wonderlijke Ontmoe... Uit vroeger tijden... Uit vroeger tijden... Wie is God? (1) Wie is God? (2) Overdenkingen
Overdenkingen (1)  Overdenkingen (2)  Overdenkingen (3)  Overdenkingen (4)  Overdenkingen (5)  Overdenkingen (6)  Overdenkingen (7)  Overdenkingen (8)  Overdenkingen (9)  Overdenkingen (10)  Demonologie
Demonologie - 1 Demonologie - 2 Demonologie - 3 Demonologie - 4 Demonologie - 5 Demonologie - 6  Demonologie - 7 Demonologie - 8 Demonologie - 9 Demonologie - 10 Orthopraxie
Orthopraxie - 1 Orthopraxie - 2 Orthopraxie - 3 Orthopraxie - 4 Orthopraxie - 5 Orthopraxie - 6 Orthopraxie - 7 Orthopraxie - 8 Orthopraxie - 9  Orthopraxie - 10 Orthopraxie - 11 Orthopraxie - 12 Orthodoxie
Verkiezing (1) Verkiezing (2) Verkiezing (3) Verkiezing (4) Verkiezing (5) Verkiezing (6) Verkiezing (7) Verwerping Jongstervende kind... Het offer van Chri... Verlossing Zaligmaking Onze geestelijke s... Wie is God? (1) Wie is God? (2) Overig
Westminster Catech... Gesprek met anders... Geen zondebesef  Anekdotes-1 Anekdotes-2 Brief aan Diognetes Nieuwe wijn en oud... Bijbellezen aan ta... Citaten Thomas Wat... De Christenreis De Rechabieten Helpt u mee? 0
Catechismus vr. 53

Trek discussie 1773 gezindte-breed

Auteur: ds. W. Pieters

Trek discussie 1773 gezindte-breed

Auteur: Ds. M. van Reenen

Inleiding

Al weer even geleden (RD 1 juni 2011) maakte het Reformatorisch Dagblad melding van een initiatief van de Gereformeerde Bond om de ‘zingbaarheid’ van de Psalmberijming (1773) te onderzoeken. Het bericht was erg summier, maar toch voldoende om te vermoeden dat diverse lezers van de krant dit, terecht of onterecht, associëren zullen met het initiatief tot de herziening van de Statenvertaling. Met als gevolg dat het onderzoek mogelijk al in een ‘hokje’ geplaatst/ weggezet wordt. En dat is jammer. Immers, nu in de keuze voor de Statenvertaling de bevindelijk-gereformeerde gezindte geen volstrekte eenheid meer vertoont, is de berijming van 1773 nog wél een verbindende factor. Een onderzoek naar deze Psalmberijming raakt dus de breedte van de gezindte. Ongeacht van wat de uitkomst van dat onderzoek zal zijn.

Problemen

Ook inhoudelijk raakt zo’n onderzoek de gehele gezindte. Niet slechts zij die een voorstander zijn van het gebruik van een herziening van de Statenvertaling lopen wel eens tegen problemen aan in het gebruik van deze berijming, maar ook anderen. Allereerst zijn er natuurlijk de gemeenten die nooit de berijming van 1773 hebben kunnen aanvaarden en daarom nog steeds de berijming van Petrus Datheen gebruiken. Vervolgens geldt het ook voor andere gemeenten. Ik noem een paar aspecten. De berijming bevat diverse passages die doordrenkt zijn van Verlichtingsdenken (‘Opperwezen’) en achttiende-eeuws moralisme (Ps. 1: ‘zulken die, oprecht en rein van zeden/ met vasten gang het pad der deugd betreden’). Ook gebruikt deze Psalm consequent de aanduiding ‘Heer’ (vergelijk Ps. 25:2: ‘Heer’, ai, maak mij Uwe wegen’, waar ‘ai’ is tussengevoegd om maar geen ‘Heere’ te hoeven schrijven). Verder is ook voor sommigen die de Statenvertaling goed kunnen verstaan soms 1773 toch tamelijk onbegrijpelijk. Een Psalmberijming moet immers extra concessies doen aan de begrijpelijkheid, vanwege metrum en rijm. Denk aan de vele afkortingen (‘woên’ in plaats van ‘woeden’ etc.), en aan een zin als ‘Zo ik dit zeggen staven zou/ gewis, zo waar’ ik niet getrouw’/ aan ’t waard’ geslacht van Uwe kind’ren’. Ten slotte noem ik de melodieën. Waarom is Ps. 50 zo’n onbekende Psalm? Bepaald niet vanwege de inhoud, die zeer goed zou passen bij menige bevindelijk-gereformeerde preek (‘wat roemt gij u als Mijn verbondelingen/ daar g’ u door woord noch straffen laat bedwingen?’). Waarschijnlijk is de Psalm wél onbekend vanwege de, voor 21e-eeuwers, vrij ontoegankelijke melodie.

Geen diskwalificatie

Let wel: hiermee wil ik bepaald de Psalmen uit de berijming van 1773 niet diskwalificeren. Wij zingen ze, ook thuis, graag; en deze berijming heeft een plaats in vele harten gekregen, ook van Gods volk uit afgelopen eeuwen. Ook de melodieën, die voor de huidige generatie soms ontoegankelijk zijn, hebben grote waarde. Een Psalmberijming die velen zich, ook bevindelijk, eigen hebben gemaakt, is te kostbaar om te verkwanselen. Toch benoem ik de problematische kanten ervan. De reden daarvoor is deze: de moeite met deze Psalmberijming kent vele facetten, zowel taalkundig als inhoudelijk als muzikaal. Daarom is het mijns inziens zeer zinvol, dat de bezinning een breder karakter krijgt dan op dit moment vanuit het bewuste berichtje naar voren lijkt te komen.

Gezamenlijk onderzoek is moeilijk maar belangrijk

Natuurlijk zal dit zorgen voor zijn eigen moeilijkheden. Immers, wat de één als een probleem ervaart, herkent de ander helemaal niet – en andersom. En gesteld dat de uitkomst van genoemd onderzoek zou zijn, dat er gezocht wordt naar een soort ‘herberijming’ (als dat al mogelijk zou zijn), dan komen er veel praktische problemen die samenhangen met de breedte van de doelgroep. Denk alleen maar aan het woordje ‘gij’, waar HSV-gebruikers wellicht een andere lijn voor zullen staan dan SV-gebruikers. Alleen, laten we niet vergeten: als we om die reden de bezinning niet breder trekken, dan verschuiven we slechts het probleem. Mocht het onderzoek binnen de huidige kaders blijven en dán tot een soort herberijmings-uitkomst leiden, dan is een bepaalde vorm van polarisatie onvermijdelijk. En discussies zoals rond de HSV, daar zit niet iedereen om verlegen… Veel vruchtbaarder zou het zijn om die discussies een plaats te geven in een commissie uit de hele gezindte. En dat is een verantwoordelijkheid voor die hele gezindte!

Dan kan er daar al gezocht worden naar een modus. Mocht de commissie er niet uitkomen, of onverhoopt onvoldoende draagvlak vinden in de breedte van de bevindelijk-gereformeerde gezindte, dan is er in elk geval een poging gedaan. En mocht deze bezinning (en een mogelijke uitkomst daarvan) wél goed ontvangen worden, dan kan dat op zijn minst leiden tot een beter besef van wat we zingen. Niet alleen bij hen die enige modernisering van achttiende-eeuws taalgebruik wensen, maar ook bij hen die ook met zeventiende-eeuws taalgebruik nog goed uit de voeten kunnen. Augustinus zei eens: ‘wie zingt, bidt twee maal’. Maar wie in tweeheid zingt, hoe zou die nog kunnen bidden?

De auteur is predikant van de hersteld hervormde gemeente te Oldebroek-’t Harde.

Dit artikel heeft eerder in het Reformatorisch Dagblad van 10 juni 2011 gestaan.


Sponsor:

Jongbloed Media

Bijbels met Psalmen

Bijbels Herziene Statenvertaling

Bijbels voor jongeren

Kinderbijbels

Uitgeverij Groen