Hoe moet ik omgaan met cultuur
Auteur: ds. W. Pieters
Duizend jaar geleden maakten bijen hun raten op precies dezelfde manier als nu. Mensen bouwen in AD 2006 niet meer op precies dezelfde manier als in de tijd van keizer Karel de Grote. Dit is één voorbeeld van wat cultuur is. We komen de eerste cultuuropdracht tegen in Genesis 1. Het eerste cultuur produkt in Genesis 3, en in hoofdstuk 4 wordt duidelijk dat cultuur goed en slecht kan worden gebruikt. De opdracht in Genesis 1 aan ons, mensen, is om de aarde te bouwen, dat is: de grond te bewerken. Het eerste produkt is dat Adam en zijn vrouw schorten voor zich maken van boombladeren om hun naaktheid te bedekken. Direct daarna lezen we dat God voor hen een kleed van dierenhuiden maakt en hen aantrekt. In het volgende hoofdstuk lezen we over de stad die Kaïn bouwt en over de goddeloze Lamech en zijn zonen die tenten maken en muziekinstrumenten.
Wij onderscheiden ons van dieren op vele manieren, onder andere dat we de natuur bewerken, vormen. Dat is cultuur. We gebruiken voor het ontginnen van woeste gronden de uitdrukking: cultiveren. En wanneer iemand zijn aangeboren talent tot ... ontwikkelt, dan cultiveert hij dit natuurtalent. Wanneer mensen God bedoelen en naar Hem luisteren, gaat het met de cultuuropdracht goed en zijn de cultuurprodukten acceptabel. Is de cultiverende mens ongehoorzaam aan zijn Schepper en richt hij zich in al zijn bezigheden niet op het doel van zijn leven, dan verwordt cultuur nog al eens tot zonde. Hier heb je meteen het antwoord gelezen op de vraag hoe wij met cultuur moeten omgaan. We moeten het toetsen aan de standaard voor goede cultuur = Gods wil en wet.
Cultuur is niet alleen iets dat wij aantreffen, maar cultuur is ook iets dat wij actief aanrichten. Ook wij cultiveren het een of ander. Wij maken iets. Kleine kinderen doen dat al heel jong: stapelen van blokken, kleuren van een tekening, maken van een bouwdoos, bouwen van een hut ... Tegen de tijd dat je tiener bent, heb je ongemerkt al heel wat "in cultuur gebracht". Natuurlijk is het vervolgens de vraag: hoe moet je hiermee omgaan vanaf de tijd dat je je deze dingen bewust bent? Geeft God jou een cultuuropdracht? Ja. Zijn bedoeling is dat jij dit doet vanuit deze basis-gedachte:
Hoe kan ik het meest nuttig zijn?
Dienstbaar zijn aan de belangen van Gods Koninkrijk, is immers een belangrijk doel van het gedoopt zijn? Je talenten ontplooien om God en je naaste te dienen. Je wilt dan niet 'met een boekje in een hoekje' zitten. Al zoek je op zijn tijd de afzondering, de eenzaamheid, om God te zoeken, geestelijk gevoed te worden. Toch is dat niet je doel. Het is veeleer een middel te noemen tót een doel. Welk doel? Je inzetten voor het werkelijke nut van je naaste, tijdelijk en eeuwig, lichamelijk en geestelijk. Dan ga je dus de vraag stellen: Heere, wat wilt U dat ik worden zal? Welk beroep ik kiezen zal? Wat wilt U dat ik studeren zal? Dan weiger je dus ook beslist om je gaven te verkwisten, je tijd te verspillen, je gelegenheden om goed te doen te verkwanselen. Dan wil je - én probeer je - je creativiteit en energie juist zó te gebruiken dat God daardoor niet onteerd wordt, maar geëerd. Dan stem je vanzelfsprekend van harte in met het gebed: "Uw Naam worde geheiligd", dat is: "... dat wij heel ons leven, gedachten, woorden en werken, zó schikken en richten, dat Uw Naam om onzentwil niet gelasterd, maar geëerd en geprezen wordt." Dit in de praktijk in te vullen is niet altijd eenvoudig. Vraag de Heere om wijsheid en voorzichtigheid - de bron daarvan is gelegen in de vreze des HEEREN!
Ten slotte nog twee belangrijke oproepen over onze verhouding tot de cultuur, die we (passief) aantreffen en die we (actief) aanrichten, van Paulus I Korinthiërs 7 vers 31:
"... die deze wereld gebruiken, als niet misbruikend; want de gedaante van deze wereld gaat voorbij."
En van Jakobus, hoofdstuk 1 vers 27:
"De zuivere en onbevlekte godsdienst voor God en de Vader is: zichzelf onbesmet bewaren van de wereld."