Des HEEREN Lof, Petrus Waldes (1)
Auteur: ds. W. Pieters
De armen van Lyon
In de middeleeuwen is bijna heel de kerk in dwaalleer en zonde verdronken, zoals we de vorige keren moesten ontdekken. Toch betekent dit niet dat er geen kinderen van God meer zijn, of dat de kracht van Gods Woord helemaal weg is, of dat de Heilige Geest niet meer werkt. Eén van de voorbeelden, aan wie we kunnen zien dat de Heilige Geest nog werkt in die vreselijke tijd van verval, is Petrus Waldes uit de Franse stad Lyon. Hij komt tot verandering of bekering doordat een vriend van hem tijdens een vrolijke bijeenkomst plotseling sterft. De vraag dringt zich dan met kracht aan Petrus op: 'Waar zou jouw ziel zijn, als jíj nu eens was gestorven?' En Petrus weet daarop geen antwoord. Kort daarna hoort hij iemand vertellen over een monnik die eeuwen tevoren alles opgaf om in armoede de Heere Jezus na te volgen. Petrus vraagt aan een bevriende priester hoe dit toch zit. En die leest hem voor wat Jezus zegt in Mattheüs 10, dat de discipelen geen geld en zo moesten meenemen op hun reis om te prediken. Petrus Waldes voelt het verlangen in zijn hart om ook zo'n gezondene van de Heere Jezus te zijn en in armoede een prediker van Gods Woord te wezen. Hij laat het Nieuwe Testament in het Frans vertalen (wat heel veel geld kost) en verkoopt daarna zijn overblijvende bezittingen. Binnen korte tijd komen er veel mensen naar hem toe, die ook zo willen leven. Hun geld geven ze aan de armen en zelf gaan ze twee aan twee van huis tot huis om het Woord van God te preken. En hoewel deze eenvoudige predikers niet zo heel veel weten van de Bijbel, maakt het toch diepe indruk op het hart van vele honderden mensen. Mensen horen nu namelijk iets over God en over de Heere Jezus Christus, wat ze in de roomse kerk van hun dagen nog nooit gehoord hebben. Maar helaas komt er in korte tijd ook een heel groot probleem. De bisschop van Lyon verbiedt Petrus Waldes en zijn volgelingen om te preken. Preken mag alleen een priester doen, alleen met goedkeuring dus van de kerk. Maar deze eenvoudige, alledaagse mannen zijn niet opgeleid om te preken. En ze vragen ook van de kerk geen toestemming om te preken. En daarom wordt het ze verboden. Vreselijk! Moet je indenken dat jij aan kleine kinderen in de buurt, op een grasveld, een verhaal uit de Bijbel wilt vertellen, en dat de dominee dat verbiedt ...! Dat zou toch vreselijk zijn! En zo slecht is nu de roomse kerk in die tijd (en helaas doen ook sommige kerken hetzelfde in onze tijd) dat het verboden wordt om Gods Woord door te geven aan mensen op de straat. Maar Petrus Waldes en zijn volgelingen laten zich niet tegenhouden. Ze voelen wel dat ze God meer gehoorzaam moeten zijn dan mensen, ook dan een bisschop van de kerk. Dit alles gebeurt in de jaren rond 1170, dus meer dan 800 jaren geleden. In 1179 wordt er een grote kerkvergadering gehouden, waar de paus en veel kardinalen en aartsbisschoppen bijeen zijn. Ook twee van de 'Armen van Lyon' gaan erheen om te vragen om toestemming om toch te mogen preken. Maar het wordt ze niet toegestaan. Desondanks gaat Waldes door. Door de invloed van een andere beweging, namelijk van de Kartharen, krijgt hij er meer en meer erg in dat er heel veel mis is in zijn kerk. Daarom gaan hij en zijn volgelingen de mensen nu ook daartegen waarschuwen. En je begrijpt dat de bisschop nu nog bozer wordt. Zo komt er een heel nare situatie, die grote gevolgen zal hebben. Maar voordat dit gebeurt, is het nieuws van de 'Armen van Lyon' al verspreid door grote delen van Europa, vooral in Noord-Italië. Noord-Italië is in die eeuwen het centrum van Europa. Die streek heet Lombardije. In deze streek leeft al tientallen jaren kritiek op de luxe en de buitensporige weelde van de kerk, en allerlei andere misstanden. Door het nieuws van de 'Armen van Lyon' wordt de kritiek op de zonden van de kerk nieuw leven ingeblazen. Meer dan ooit wordt de Bijbel gelezen in de dorpjes en stadjes van het bergachtige Noord-Italië. Heel het dagelijkse leven in die stadjes en dorpjes wordt nu 'doorzuurd' door de boodschap van Gods Woord om heilig en sober te leven. Niet iedereen gaat al predikende het land door, maar wel wordt iedereen in zijn dagelijkse beroep een 'predikant'. Maar nu komt er ook vervolging. De roomse kerk laat het niet toe dat er zoveel kritiek op haar wordt rondverteld. En als men dan niet goedschiks wil zwijgen, dan maar kwaadschiks. Niet vrijwillig, dan gedwongen. En de kerkleiders organiseren opnieuw een kruistocht, nu niet tegen de mohammedanen in het Heilige land, maar tegen medechristenen in hun eigen land. Gedurende twintig lange jaren wordt dit deel van Europa met bloed doordrenkt door vreselijke vervolgingen! Sinds deze tijd heeft de roomse kerk de leus: elke ketter moet sterven! In 1215 wordt officieel door de kerk vastgesteld: ketters moeten vernietigd worden ...!
